133. Pogoda z charakterem: Wizyta w stacji meteorologicznej w Zakopanem
Dziś wizyta w miejscu, które choć ukryte w centrum miasta, jest świadkiem najdrobniejszych kaprysów tatrzańskiej pogody. To Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Zakopanem. Pod Giewontem obserwacje pogody prowadzone są nieprzerwanie od 1911 r. Pracownicy stacji rejestrują temperatury, opady czy prędkości wiatru, ale także przechowują historię Zakopanego i Tatr zapisaną w chmurach, śniegu i promieniach słońca.
Bartek Solik rozmawia z Pawłem Parzuchowskim – kierownikiem zakopiańskiej stacji meteo, który dzieli się wiedzą i osobistymi doświadczeniami – z dyżurów na Śnieżce, z obserwacji zjawisk tak widowiskowych jak widmo Brockenu czy ognie św. Elma. Historia zakopiańskiej stacji to nie tylko dane liczbowe, ale także barwne postaci, przyjaźnie z artystami, a nawet ślady wielkiej polityki. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
--------
45:07
132. Mroźne serce Tatr: Opowieść z Litworowego Kotła
W samym sercu Tatr Zachodnich leży miejsce, gdzie słońce nie zagląda przez cztery miesiące w roku. Litworowy Kocioł – mroźny zakątek pod Czerwonymi Wierchami, zapisał się w historii jako najzimniejsze miejsce w Polsce. To właśnie tu, 17 lutego 2025 r., zmierzono rekordowe –41,1°C.
W tym odcinku wyruszamy do świata mrozowisk – unikalnych obszarów, w których naukowcy mierzą ekstremalne zjawiska klimatyczne i obserwują zjawiska o globalnym znaczeniu. Bartek Solik rozmawia z dr Bartoszem Czerneckim, klimatologiem i liderem projektu Mrozowiska, który od lat bada sekrety Litworowego Kotła.
Zajrzymy za kulisy pracy badawczej, porozmawiamy o inwersjach temperatury, mikroklimacie górskim oraz o tym, jak polowanie na mróz pomaga lepiej zrozumieć zmiany klimatyczne – te lokalne i te ogólnoświatowe. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na zdjęciu: Jeden z badaczy w rejonie Kotła Litworowego. Źródło: https://mrozowiska.pl/
--------
36:40
131. Obrazy gór: Rozmowa z Witoldem Huculakiem
W dzisiejszym odcinku Bartek Solik spotyka się z Witoldem Huculakiem – geografem, znawcą Tatr i pasjonatem malarstwa pejzażowego – by wspólnie odkryć, jak od XIX wieku aż po dziś dzień artyści próbują uchwycić majestat Tatr na płótnie. Dowiemy się, jak góry inspirowały mistrzów takich jak Głowacki, Wyczółkowski czy Malczewski, dlaczego Giewont i Morskie Oko były malowane setki razy i jak kolekcjonowanie obrazów może być wyrazem miłości do gór. Jeśli kochasz sztukę i Tatry albo po prostu dobre opowieści – ten odcinek jest dla Ciebie. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na zdjęciu: Jan Nepomucen Głowacki, Morskie Oko, olej, ok. 1837-1840 (?), Muzeum Narodowe w Kielcach.
Materiały wykorzystane w audycji:
Jabłońska T., Sztuki piękne pod Tatrami, Zakopane 2015
--------
46:50
130. Schronisko: Dom na końcu świata
Dolina Pięciu Stawów Polskich to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów w Tatrzańskim Parku Narodowym. To tu mają swoje ostoje kozice, rysie, niedźwiedzie i świstaki. Także tu stoi najwyżej w Polsce położone górskie schronisko. Gospodyniami tego miejsca są Marychna i Marta Krzeptowskie. Siostry kontynuują długą rodzinną tradycję goszczenia, karmienia i nocowania tatrzańskich turystów. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik odwiedza z mikrofonem schronisko górskie PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na zdjęciu: schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Fot. Jan Wierzejski/instagram.com/piecstawow/
Materiały wykorzystane w audycji:
Nyka J., Tatry Polskie. Przewodnik, Latchorzew 2015
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995
Konieczniak J., Encyklopedia schronisk tatrzańskich, Kraków 2010
--------
44:08
129. Morskie Oko: Chcę tu być zawsze
Od 80 lat rodzina Łapińskich prowadzi schronisko nad Morskim Okiem. Czesław Łapiński - taternik i ratownik tatrzański, został formalnie dzierżawcą schroniska 26 marca 1945 roku. Razem z żoną Wandą stworzyli nad Morskim Okiem przyjazną atmosferę wysoko cenioną przez turystów i taterników kilku pokoleń. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik rozmawia z Marią Łapińską, obecną kierowniczką schroniska. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na zdjęciu: schronisko nad Morskim Okiem tuż po II wojnie światowej. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe.
Materiały wykorzystane w audycji:
Konieczniak J., Encyklopedia schronisk tatrzańskich, Kraków 2010
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Encyklopedia tatrzańska, Warszawa 1973
Polska