Kaliningrad dla Litwy? Plany Stalina i szalona propozycja Chruszczowa. Zapomniana historia Obwodu.
Cześć! Czy Kaliningrad mógł być litewski? Teoretycznie – tak, przynajmniej jeśli spojrzeć na mapę. Sowiecka enklawa nad Bałtykiem wciśnięta jest między Polskę a Litwę. W praktyce jednak Stalin nie zamierzał przekazywać kontroli nad tym obszarem żadnej innej republice. Kaliningrad miał pozostać rosyjski – jako kluczowa baza sowieckiej marynarki wojennej na Bałtyku.Litwini, szczególnie ci na emigracji, wielokrotnie podnosili temat przynależności terytorium dawnej tzw. Małej Litwy, której część pokrywa się z granicami dzisiejszego obwodu. Państwa zachodnie jednak niespecjalnie były zainteresowane wspieraniem litewskich roszczeń.Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero po śmierci Stalina. Nikita Chruszczow, chcąc zyskać przychylność poszczególnych republik, rozpoczął serię korekt granicznych w obrębie Związku Radzieckiego. W ten sposób Krym trafił pod administrację Kijowa, a przesunięcia granic objęły również republiki kazachską i rosyjską. W planach pojawiły się także zmiany na granicy Litwy i obwodu kaliningradzkiego.Więcej na ten temat opowiadam w najnowszym odcinku serii Powojnie.
--------
22:01
--------
22:01
Jak Chiny stały się bogate. Reformy w Państwie Środka, które zmieniły historię. Narodziny potęgi.
Cześć! W czasach, gdy Chiny technologicznie i gospodarczo dogoniły, a miejscami nawet przegoniły Zachód, warto zadać pytanie – jak do tego doszło? Jak kraj, którego produkty jeszcze niedawno kojarzono z tandetą, stał się jednym z najbogatszych na świecie? Początek tej przemiany sięga końca lat 70., gdy przywódca Chińskiej Republiki Ludowej, Deng Xiaoping, zdecydował się przeprowadzić gruntowne reformy. Zmienił podejście do lokalnej przedsiębiorczości i zaczął luzować zasady funkcjonowania wielkich państwowych zakładów. Ich kierownicy z roku na rok otrzymywali coraz większą swobodę. Przekształceniu uległ również sektor bankowy i podatkowy, a tempo reform gwałtownie przyspieszyło na początku lat 90.W tym samym czasie zaczęły rosnąć w siłę pierwsze wielkie chińskie marki, również w branży wysokich technologii. To właśnie wtedy pojawili się tacy gracze jak Huawei i Lenovo. W najnowszym odcinku mojej serii opowiem także o ich początkach.
--------
18:00
--------
18:00
Jak upadło brytyjskie imperium . Spektakularny koniec potęgi po 1945 roku. Indie, Afryka i Azja.
Cześć! W najnowszym odcinku serii Powojnie poruszam temat niezwykle szeroki i fascynujący: rozpad brytyjskiego imperium kolonialnego.W XIX wieku Wielka Brytania święciła triumfy. Jej potęga wydawała się wieczna – Londyn kontrolował główne szlaki handlowe i rozległe terytoria na niemal każdym kontynencie. Brytyjski wpływ na świat był ogromny. Londyńscy władcy byli panami globu, a ich poddani odnosili sukcesy w nauce, technice i gospodarce.Ten złoty wiek jednak nie trwał wiecznie. W XX wieku imperium zaczęło się chwiać. System, który wydawał się niezniszczalny, stopniowo się sypał. Krok po kroku Londyn tracił kontrolę nad swoimi koloniami, ustępował i przekazywał władzę lokalnym społecznościom. Przełom nastąpił w roku 1960, nazwanym później Rokiem Afryki, kiedy to proces dekolonizacji przyspieszył, a brytyjskie panowanie na Czarnym Lądzie zaczęło rozpadać się niczym domek z kart. Dziś przeanalizuję ten proces. Pokażę krok po kroku, jak wyglądał upadek wielkiego Imperium Brytyjskiego.
--------
24:46
--------
24:46
ZSRR: imperium absurdów. Kłamstwo, paranoja i groteska. Szalone pomysły i absurdalne plany.
Hej! W najnowszym odcinku postanowiłem przyjrzeć się absurdalnym sytuacjom, do jakich dochodziło w Związku Radzieckim. Skupiłem się głównie na wątkach gospodarczych, choć nie tylko. W ZSRR wszystko musiało kręcić się wokół planu i jego założeń. Centralnie sterowana gospodarka rodziła wiele groteskowych scen i decyzji. Producentom często nie zależało na unowocześnianiu swoich fabryk ponieważ liczyło się przede wszystkim to, aby wszystko „zgadzało się” na papierze i z rozkazami płynącymi z Moskwy.W wielkim sowieckim imperium panowała też wszechobecna tajemnica. Zakłady o statusie „ściśle tajne” były tak dobrze ukryte, że nawet ich pracownicy nie zawsze wiedzieli, gdzie dokładnie pracują. Niejawne dokumenty trafiały wyłącznie do wąskiego grona zaufanych dygnitarzy.Za opowiedzenie dowcipu można było trafić do więzienia, a nawet zostać rozstrzelanym. Jakie żarty szczególnie drażniły reżim? O tym opowiadam w najnowszym odcinku.
--------
18:54
--------
18:54
Czy Breżniew ufał Niemcom? Trudna przyjaźń z Honeckerem i spór NRD z ZSRR o którym milczała komunistyczna propaganda.
Hej, 3 października 1990 roku zjednoczenie Niemiec stało się faktem. W związku z rocznicą tego wydarzenia postanowiłem wrócić do wątku niemieckiego w ramach serii Powojnie. Erich Honecker w 1971 roku przejął władzę we Niemieckiej Republice Demokratycznej. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie wsparcie Moskwy. Ojcem Chrzestnym jego politycznego sukcesu był Leonid Breżniew. Przywódca Związku Radzieckiego był przekonany, iż Niemiec będzie mu w pełni posłuszny. Tymczasem Honecker nie zamierzał być w pełni zależny od Kremla. Irytowała go m.in. bezczynność ZSRR w związku z wydarzeniami sierpniowymi w Polsce w 1980 roku. Coraz częściej dawał do zrozumienia, iż nie jest zadowolony z faktu, że Breżniew ma coraz mniej do powiedzenia na Kremlu. Naciskał Sowietów na bardziej zdecydowane reakcje względem tak zwanej kontrrewolucji. Jednocześnie chciał, aby NRD stało się pomostem między wschodem a zachodem. Jak wyglądały bezpośrednie relacje Honeckera i Breżniewa na przestrzeni lat? O tym w najnowszym odcinku.
Polska