Podkast amerykański

• 246. Huragan Katrina: 20 lat później

  Nad ranem 29 sierpnia 2005 roku huragan Katrina dotarł nad Nowy Orlean. Choć większość mieszkańców zdążyła się ewakuować, w mieście pozostało 100 tysięcy ludzi, którzy nie chcieli, nie mogli, nie mieli jak opuścić miasta. O świcie wydawało się, że uniknięto najgorszego, ale wtedy właśnie wały przeciwpowodziowe puściły i pod wodą znalazło się 80 procent miasta.Była to jedna z największych katastrof naturalnych w dziejach USA – nie dlatego, że był to taki potężny huragan, bo w historii zdarzały się już większe – ale z powodu tego, co wydarzyło się potem. Fatalna akcja ratunkowa w której zawiedli prawie wszyscy – miasto, stan, rząd federalny; tysiące ludzi uwięzionych na stadionie Superdome i w centrum kongresowym czekało całymi dniami na pomoc; agencja FEMA o tym, co potrzeba, dowiadywała się z mediów, a te – niestety -szerzyły też dezinformację.Katrina stała się symbolem nieudolności władz, które zamiast skupiać się na niesieniu pomocy, koncentrowały się na „zaprowadzeniu porządku” – w mieście pełnym spragnionych, wyczerpanych i zdesperowanych ludzi. Jak to możliwe, że najpotężniejsze państwo świata okazało się tak nieprzygotowane na zupełnie przewidywalną katastrofę? Jaką rolę odegrała w tym polityka? I czy USA odrobiły lekcję, jaką były tragiczne wydarzenia przed dwudziestu laty?

  --------  

  1:21:00

  --------

  1:21:00
• 245. Lista Epsteina i wojsko na ulicach, czyli co się działo, kiedy nas nie było

  Wracamy po przerwie, żeby opowiedzieć Wam o tym, co wydarzyło się, kiedy nas nie było. A działo się wiele. Kiedy zostawialiśmy Donalda Trumpa musiał mierzyć się z powrotem sprawy Epsteina: kiedy Departament Sprawiedliwości oświadczył, że nie ma żadnej „listy Epsteina”, część bazy MAGA zareagowała oburzeniem i niedowierzaniem. Zwłaszcza, że wkrótce „Wall Street Journal” poinformował o tym, że nazwisko Trumpa faktycznie pojawia się w aktach sprawy. Czy kto gra teoriami spiskowymi od teorii spiskowych ginie? Niekoniecznie, ale mimo usilnych starań Trumpa sprawa Epsteina wciąż żyje i uwiera prezydenta – który robi wiele, żeby odwrócić od niej uwagę opinii publicznej.Czy jedną z takich prób nie jest wysłanie wojsk na ulice Waszyngtonu? Prezydent ogłosił, że w stolicy panuje sytuacja wyjątkowa, przestępczość szaleje i konieczne jest wysłanie Gwardii Narodowej. Wzbudziło to oczywiste protesty Demokratów, ale czy nie o to właśnie chodziło? Czy nie mamy do czynienia z sytuacją rządzenia poprzez pozorowanie stanów wyjątkowych w każdej możliwej sytuacji? Opowiadamy wreszcie co u opozycji – dlaczego Partia Demokratyczna ma najgorsze notowania od trzech dekad i czy ma jakieś widoki na zmianę tego stanu rzeczy? Dowiecie się jaką rolę może odegrać w tym skromna rodzina Baileysów z Long Island, a jaką gubernator Kalifornii, Gavin Newsom. I czy właśnie nie padły pierwsze salwy w wielkiej wojnie gerrymanderingowej, która pogłębi i tak już patologiczną sytuację z granicami amerykańskich okręgów wyborczychZapraszamy na odcinek i na nowy sezon Podkastu amerykańskiego!

  --------  

  1:21:30

  --------

  1:21:30
• 244. Czytelnia Podkastu Amerykańskiego: książki na wakacje 2025

  Jak co roku przed krótką przerwą wakacyjną kończymy sezon odcinkiem książkowym. W tym omawiamy pięć książek – jedne związane ze Stanami jednoznacznie, inne trochę mniej. Jedne polecamy bardziej, inne trochę mniej.Wesprzyjcie nas na ➡︎ https://patronite.pl/podkastamerykanskiTen odcinek zawiera płatną współpracę z Wydawnictwem Znak Litera Nova, Wydawnictwem Krytyki Politycznej i Grupą Wydawniczą Relacja.Zaczynamy od „Dostatku” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej) autorstwa Ezry Kleina i Dereka Thompsona, czyli intelektualnej pracy, którą powinno wykonać zaplecze Partii Demokratycznej. Ale skoro nie wykonuje, próbują to robić publicyści. W skrócie, książka o tym jak obóz progresywny powinien myśleć o reformowaniu kraju, dlaczego nie powinien się obawiać odważnych pomysłów i dlaczego powinniśmy porzucić wygodną opozycję państwo kontra rynek.Książkę znajdziecie tutaj: https://wydawnictwo.krytykapolityczna.pl/dostatek-ezra-klein-derek-thompson-1348Dalej „Hiroszima” Johna Herseya (Wydawnictwo Znak Litera Nova), jeden z najbardziej znanych reportaży – pierwotnie opublikowany w 1946 roku w „New Yorkerze” – w historii USA. O tym jak wyglądał wybuch bomby atomowej z perspektywy sześciorga mieszkańców Hiroszimy. Podobno wzbudził zachwyt Einsteina. Nie dziwimy się. Warto sięgnąć, nie tylko z okazji zbliżającej się 80. rocznicy zrzucenia bomby.Książkę znajdziecie tutaj: https://www.znak.com.pl/p/hiroszima-john-hersey-250525Kolejna pozycja to „Miami” Joan Didion (Grupa Wydawnicza Relacja) – opublikowana pierwotnie w 1987 roku książka o specyfice tego niby amerykańskiego miasta, ale do szpiku przesiąkniętego kubańskością. Dlaczego John Kennedy jest tam „drugim najbardziej znienawidzonym człowiekiem”? Czego od USA oczekują Kubańczycy, czego chcą od samych siebie i jak patrzą na nich biali? Książkę znajdziecie tutaj: https://relacja.net/product-pol-1950-Zapowiedz-Miami-Joan-Didion.html?query_id=1„Waleczne serca. Kobiety Dzikiego Zachodu” Katie Hickman (Wydawnictwo Znak Horyzont) to właśnie taka książka, jak sugeruje tytuł – XIX-wieczny „Dziki Zachód” z perspektywy kobiet. Najrozmaitszych. Od żon i matek osadników, przez rdzenne Amerykanki, czarnoskóre niewolnice targane na Zachód przez właścicieli i chińskie niewolnice sprowadzane statkami, po traperki i prostytutki z saloonów. Brzmi jak prosty przepis na książkę? Czasami proste przepisy dają naprawdę znakomite dania.Książkę znajdziecie tutaj: https://www.znak.com.pl/p/waleczne-serca-kobiety-dzikiego-zachodu-katie-hickman-244577Wreszcie „Skradziona duma. Strata, wstyd i triumf prawicy” Arlie Russell Hochschild (Wydawnictwo Krytyki Politycznej). Autorka znana z, również wydanych po polsku, „Obcych we własnym kraju”, gdzie próbowała zrozumieć dlaczego mieszkańcy biednej i dewastowanej przez wielki biznes Luizjany głosują niezgodnie ze swoimi interesami ekonomicznymi. Tym razem rusza do Pikeville we wschodnim Kentucky, gdzie ma się właśnie odbyć marsz rasistowskiej, nazistowskiej prawicy. Jak zareagują mieszkańcy?Książkę znajdziecie tutaj: https://wydawnictwo.krytykapolityczna.pl/skradziona-duma-arlie-russell-hochschild-1365Słuchajcie i czytajcie. Nowe odcinki pojawią się we wrześniu, a wraz z nimi także inne atrakcje. My jednak nie damy na siebie tyle czekać. Śledźcie nasze media społecznościowe. Odezwiemy się!

  --------  

  1:19:59

  --------

  1:19:59
• 243. Indianie wielkich równin - od zwycięstwa nad Little Bighorn do masakry pod Wounded Knee

  Wracamy do cyklu historycznego o Rdzennych Amerykanach. Skończyliśmy na tym, jak rząd USA siłą przesiedlił Indian z Południa za rzekę Missisipi – dziś opowiemy o tym, jak z ekspansją Stanów Zjednoczonych na Zachód próbowały sobie radzić indiańskie narody mieszkające na Wielkich Równinach.Wesprzyjcie nas na ➡︎ https://patronite.pl/podkastamerykanskiMówimy o „kinetycznych imperiach” Komanczów i Lakotów/Dakotów czyli Siuksów, o tym, jak rząd amerykański przejmował kolejne zamieszkane przez nich ziemie, uzasadniając to… wolą Boga oraz o tym jak wielka wędrówka białych osadników wpłynęła na sposób ich życia - spychając do coraz mniejszych rezerwatów, a poprzez systematyczną eksterminację bizonów, dosłownie pozbawiając Indian żywności. Będzie o traktatach, „gwarancjach” i tzw. nowej polityce Biura do spraw Indian, która okazała się zupełnie starą polityką oszustw, szantaży i grabieży. Posłuchajcie też o słynnych wodzach, Siedzącym Byku i Szalonym Koniu i walce o złoto Gór Czarnych (Black Hills), czyli świętym miejscu Lakotów zwanym Paha Sapa – gdzie dziś wznosi się ultraamerykańskie Mount Rushmore. Dowiecie się o wielkim zwycięstwie Indian nad Little Bighorn w 1876 roku, które nie zmieniło jednak losu Rdzennych Amerykanów – i o haniebnej masakrze Lakotów pod Wounded Knee w 1890 roku, która symbolicznie domknęła epokę tzw. „wojen indiańskich”.

  --------  

  1:07:11

  --------

  1:07:11
• 242. Świetliste miasto na wzgórzu. Czym jest "amerykańska wyjątkowość"?

  Ile to już razy słyszeliśmy w przemówieniach amerykańskich polityków, że Stany Zjednoczone są „najwspanialszym krajem na świecie” – absolutnie specjalnym w historii ludzkości i mającym do odegrania niezwykłą rolę.Wesprzyjcie nas na ➡︎ https://patronite.pl/podkastamerykanskiIstnieje na taki zbiór przekonań oddzielny termin: „amerykańska wyjątkowość” – „American exceptionalism”. Co się pod nim kryje? Czy da się stworzyć listę kilku, kilkunastu lub może kilkudziesięciu cech, które łącznie składają się na wspaniałość USA? I od kiedy w ogóle można mówić o wyjątkowości Stanów Zjednoczonych – natychmiast od czasu ich powstania, od XIX lub XX wieku, a może powinniśmy się cofnąć od czasu kiedy do Nowego Świata trafili pierwsi biali osadnicy, a USA nikt jeszcze nie myślał? Nie wiadomo. W tym odcinku opowiadamy, że do worka oznaczonego tym terminem były na przestrzeni lat wrzucane najrozmaitsze cechy i przekonania, niekiedy ze sobą całkowicie sprzeczne. Co nie przeszkadza tak Republikanom jak i Demokratom do dziś szermować nim na lewo i prawo – a jednocześnie oskarżać tych drugich, że w amerykańską wyjątkowość nie wierzą.

  --------  

  53:36

  --------

  53:36

Więcej Społeczeństwo i Kultura podcastów

Trendy w podcaście Społeczeństwo i Kultura

O Podkast amerykański