Czechostacja

• Przewodnik po Pradze mało widocznej: węgiel, trylobity i światowy atlas geologiczny

  O historii i współczesności czeskiej stolicy już parę razy, przez te prawie dwa lata istnienia Czechostacji, opowiadałem. Tym razem - za namową Patronów, postanowiłem pójść dalej. Albo jak kto woli - głębiej. Czyli w czasy, które mierzy się nie wiekami, nie mileniami, ale w dziesiątkach i setkach milionów lat, w okres zamierzchłych epok geologicznych.W czasy, gdy w miejscu gdzie dziś znajduje się Praga, rozciągały się morza - wpierw chłodne i głębokie, potem płytkie i tropikalne. A w ich wody, tysiącami, przemierzały przypominające trochę pluskwy trylobity.To odcinek o tym z czego Praga jest zbudowana - Praga jako miejsce - tu mowa o skałach i jako miasto - tu znów mowa o skałach, ale wykorzystywanych jako budulec. To w końcu też odcinek o pewnym Francuzie, który przemierzając w XIX wieku okolice Pragi tak badał tutejsze skały, że do dziś stanowią one światowy wzorzec skał z geologicznych okresów ordowiku, syluru i dewonu.W opowieści jest też co nieco o praskich kopalniach, których jednak w historii trochę było i o tym, jak do dzisiaj komplikują życie miasta.W podsumowaniu słuchaczom proponuję parę geologicznych wycieczek po Pradze i polecam kilka książek, które możecie podarować najbliższym w Boże Narodzenie.***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydował się na to:WojciechBardzo Ci dziękuję <3Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali.Na okładce odcinka Joachim Barrande, praska katedra i trylobitW jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii „Z Nowego Świata” autorstwa Antoniny Dvořáka, działającego z MUSOPEN.ORG

  --------  

  47:34

  --------

  47:34
• Czechy przed Husem. Kobiecy Duch Święty i kaznodzieja z domów publicznych | opowiada: Joanna Nowak

  Powodów współczesnego sceptycyzmu religijnego Czechów można szukać w głębokim średniowieczu. To wówczas żyła chociażby księżniczka Wilemina, którą jej wyznawcy uważali za kobiece wcielenie Ducha Świętego. Wówczas też w Pradze nauczał cesarski notariusz, później kaznodzieja prostytutek, Jan Milicz z Kromierzirza - jeden z najważniejszych mistrzów Jana Husa. W 98 odcinku Czechostacji rozmawiam z historyczką Joanną Nowak, konsultantką Warhorse Studios właśnie o tych zjawiskach i postaciach, które poprzedziły nadejście wielkiego protoreformatora Kościoła Katolickiego, spalonego na stosie w Konstancji księdza Jana Husa.Jest w tej rozmowie więc i o Wileminie Przemyślidce, zapewne starszej siostrze świętej Agnieszki Czeskiej. Jest o wczesnochrześcijańskich gnostykach i tym, jaki wywarli wpływ na francuskich katarów. Jest też o ruchach, które nie negowały kościoła jako wspólnoty, krytykując go równocześnie jako instytucję: o waldensach czy begardach i beginkach.Na scenę, znienacka, wkracza też zbrojna odpowiedź Kościoła na ten ferment - inkwizycja. A skoro inkwizycja, to jest też trochę o średniowiecznej magii i czarach. Fani gry komputerowej Kingdom Come Deliverance będą zaś mogli sprawdzić, czy historia husyckiego księdza Boguty walczącego z wiedźmą ma swój historyczny pierwowzór.Odcinek podsumowuję mini przewodnikiem po Pradze, śladami Jana Milicza i jego działalności misyjnej wśród prostytutek, prowadzonej w byłym domu publicznym Wenecja, przekształconym w Nową Jerozolimę.Jeśli interesują Was inne odcinki Czechostacji, związane z szeroko pojętą historią ruchu husyckiego, to znajdziecie je tu:https://www.spreaker.com/episode/husyci-religijna-rewolucja-szwedzki-stol-czeskiej-polityki-historycznej--58228746https://www.spreaker.com/episode/jan-zizka-bandyta-religijny-fundamentalista-niepokonany-wodz-husytow-opowiada-dr-jan-skvrnak--62533193https://www.spreaker.com/episode/kingdom-come-deliverance-gra-i-opowiesc-o-czeskim-sredniowieczu-w-jednym-opowiada-joanna-nowak--63934803https://www.spreaker.com/episode/kingdom-come-jak-wojna-dwoch-luksemburgow-zmienila-czechy-i-europe-opowiada-joanna-nowak--65557561https://www.spreaker.com/episode/bitwa-pod-domazlicami-husycki-grunwald-gdzie-czesi-pokonali-krzyzowcow-piesnia--67340021***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydował się na to:ŁukaszBardzo Ci dziękuję <3Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali.*Na okładce odcinka wykorzystałem kazanie Jana Milicza do kobiet upadłych pędzla Alfonsa Muchy. Monumentalny obraz jest jednym z 14 dzieł skladających się na Epopeję Słowiańską tego malarza.W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii „Z Nowego Świata” autorstwa Antoniny Dvořáka, działającego z MUSOPEN.ORG

  --------  

  1:16:27

  --------

  1:16:27
• Rudolf II Habsburg - kiepski cesarz, wielki mecenas sztuk, twórca Pragi Magicznej

  Określenie Praga Magiczna, używane często w odniesieniu do stolicy Czech, ma wiele różnych źródeł. Gdyby szukać jednego, dominującego nad innymi, to byłyby to czasy przełomu XVI i XVII wieku, czasy, określane - od imienia panującego wówczas z tego miasta władcy, epoką rudolfińską.Cesarz Rudolf II Habsburg nie tylko przeniósł z Wiednia do Pragi stolicę swojego imperium. On także uczynił miasto nad Wełtawą ówczesną stolicą sztuk i nauk - więc, bo mówimy o czasach przełomu renesansu i baroku, magii. Cesarski dwór ściągał do siebie jak magnes najwybitniejszych malarzy i rzeźbiarzy epoki, pupilami wychowanego w Hiszpanii władcy stawali się astronomowie, astrolodzy, chemicy i zwykli szarlatani. Jedni szukali kamienia filozoficznego, inni układali skoplikowane horoskopy. Czasem - jak Johanes Kepler, odkrywając obowiązujące do dziś prawa, rządzące ruchem planet.Cesarz zgromadził też największe w ówczesnej Europie zbiory sztuki i różnej maści kuriozów. A by je wszystkie odpowiednio wyeksponować, zasadniczo przebudował i rozbudował zamek na Hradczanach. Materialne dziedzictwo Habsburga - tysiące płócien, grafik, okazów i machin jako całość przetrwało Rudolfa II o raptem kilka lat. Cesarz był bowiem równocześnie władcą wspaniałym i beznadziejnym. 30 lat jego rządów rozchwiało złożoną etniczną i religijną układankę imperium Habsburgów i przyczyniło się w znacznym stopniu do koszmaru Wojny Trzydziestoletniej. Ale chociaż zbiorów cesarza artystów i alchemików w większości nie ma już na zamku na Hradczanach, to duch Pragi Magicznej, dziedzictwo czasów, gdy miasto ostatni raz było stolicą cesarstwa, wciąż można w nim poczuć.***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Grzegorz, Jacek, LenaBardzo Wam dziękuję <3Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali.* Ilustracja muzyczna odcinka to fragmenty Missa Sanctus Kryštofa Haranta, doradcy cesarza Rudolfa II w wykonaniu chóru Cantica z Kutnej HoryW jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii „Z Nowego Świata” autorstwa Antoniny Dvořáka, działającego z MUSOPEN.ORG

  --------  

  40:58

  --------

  40:58
• Czechy to nie tylko krecik, luz i piwo. O czym piszę w "Dobrý den!" | odpytuje Karolina Ćwiek-Rogalska

  Miesiąc temu do księgarń trafiła książka "Dobrý den. Chmiel, tożsamość i luz. Polskie mity o Czechach". Tak się składa, że jestem autorem tej wydanej przez Wydawnictwo Mando pozycji. I że wyrasta ona z Czechostacji, z tych snutych przeze mnie od dwóch lat, już bez mała stu opowieści, w których staram się Wam przybliżać Czechy.Ten odcinek jest pewną formą spotkania autorskiego dla tych z Was, którzy książkę czytali a z którymi nie mam jak się spotkać osobiście. Mam też oczywiście nadzieję, że ci co nie czytali, ba - dopiero teraz dowiadują się, że taka książka jest, może się nią po tej rozmowie zainteresują.W kwestiach technicznych - rozmowa jest zapisem spotkania autorskiego, które odbyło się 17 października 2025 roku w Faktycznym Domu Kultury w Warszawie. Rozmowę ze mną poprowadziła prof. Karolina Ćwiek-Rogalska z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, co jest, na jakimś poziomie, o tyle zabawne - że tym razem zamieniliśmy się rolami; zwykle to Karolina jest zapraszaną do Czechostacji ekspertką.Jeśli chodzi o samą rozmowę - dużo w niej oczywiście o książce, równocześnie jednak byliśmy na tyle sprytni, że jeśli to kogoś zaciekawiło, to nadal znajdzie w niej całkiem sporo rzeczy, o ktorych nie rozmawialiśmy w ogóle ;) Ale jest np. całkiem sporo o tym, dlaczego polski śmieszy Czechów a czeski Polaków i czemu interpretowanie historii innego kraju przez pryzmat dziejów własnej ojczyzny zwykle sprowadzi nas na manowce. Oraz - całkiem sporo, o lenistwie jako motorze napędowym do napisania książki na pół miliona znaków.***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Aneta, Filip, Maciej, Magda, Mateusz, Natalia i PiotrBardzo Wam dziękuję <3Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali.W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii „Z Nowego Świata” autorstwa Antoniny Dvořáka, działającego z MUSOPEN.ORG

  --------  

  1:09:23

  --------

  1:09:23
• Ciężarówki marki Tatra - od frontu wschodniego po plan Mad Maxa | opowiada: Karol Machi

  Kilka miesięcy temu z fabryki w morawskiej Koprzywnicy wyjechała ostatnia z prawie 160 tysięcy wyprodukowanych tam ciężarówek Tatra 815. Zastąpiły ją dwa kolejne, równie popularne wszędzie tam, gdzie potrzebny jest ciężki, terenowy i prosty w utrzymaniu wóz, modele. A co najciekawsze, od czasów legendarnej Tatry 111, która najpierw Niemcom pomogła Europę zniszczyć a potem zwycięzcom II wojny światowej ją odbudować, pojazdy marki Tatra wciąż bazują na tych samych, sprawdzonych rozwiązaniach - centralnej, rurowej ramie, niezależnym zawieszeniu i chłodzonych powietrzem silnikach.95 odcinek Czechostacji zamyka rozpoczęty we wrześniu tryptyk o Tatrze. Tym razem Karol Machi z wrocławskiego ośrodka Pamięć i Przyszłość opowiada właśnie o koprzywnickich, produkowanych od wojny do dzisiaj, ciężarówkach. Nie omawia oczywiście wszystkich - to wyjątkowo płodna jeśli chodzi o liczbę modeli marka. Ale o zaprojektowanej dla Wehrmachtu 111, jej następcach - modelach 138 i 148 i o właśnie 815, która pracowała od Afryki i Ameryk, po Sachalin, która wiele razy wygrywała rajd Paryż-Dakar i która zagrała w ostatnim Mad Maxie dowiecie się z tej rozmowy całkiem sporo.Swoją część w tej opowieści mają też czescy podróżnicy Jiří Hanzelka i Miroslav Zikmund, którzy tatrami - osobową 87 i ciężarowymi 805. W rozmowie znajdziecie też parę polecajek dotyczących muzeów, w których tatry - i nie tylko, można oglądać. Rozmowa jest kontynuacją poprzednich odcinków o Tatrze, które znajdziecie tutaj:O początkach markiO osobowych samochodach TatryTutaj natomiast możecie posłuchać o regionie morawsko-śląskim, w którym znajduje się Koprzywnica.Poniżej natomiast znajdziecie dwa podcasty o aktualnej, powyborczej sytuacji w Czechach, w których występuję - dla odmiany, jako gość:Po prostu wschód - podcast Piotra Pogorzelskiego w Polskim RadiuGilotyna FM - podcast Wojtka Żubra Bolińskiego***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Adam, Barbara, Grzegorz, Jerzy, Maciej, Michał i PiotrBardzo Wam dziękuję <3Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali.W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii „Z Nowego Świata” autorstwa Antoniny Dvořáka, działającego z MUSOPEN.ORG

  --------  

  1:02:16

  --------

  1:02:16

Więcej Edukacja podcastów

Trendy w podcaście Edukacja

O Czechostacja