Wprowadzenie do Derridy: dekonstrukcja, polityka, żałoba, różnią, logocentryzm – dr Aleksander Kopka
Wsparcie kanału
W tym odcinku przybliżamy postać Jacques’a Derridy – jednego z najbardziej wpływowych, a zarazem kontrowersyjnych myślicieli XX wieku. Analizujemy jego życie i dzieło, podejmując próbę omówienia kluczowych aspektów jego filozofii, takich jak dekonstrukcja, logocentryzm, różnia czy metafizyka obecności. Dyskutujemy o jego podejściu do polityki, gościnności, demokracji oraz żałoby, a także o wpływie, jaki wywarł na współczesną myśl. Odcinek obejmuje również refleksję nad miejscem Derridy w filozofii oraz odpowiedzi na pytania dotyczące jego relacji z postmodernizmem, Heglem i zagadnieniami współczesnymi.
00:00 Wstęp
01:50 Czy Derrida jest filozofem?
03:07 Biografia
06:28 Skąd uprzedzenia wobec Derridy?
10:56 Próba usystematyzowania myśli
14:04 Czym zajmuje się dekonstrukcja?
16:02 Wczesna dekonstrukcja
19:09 Czym jest dekonstrukcja?
26:45 Przykłady dekonstrukcji
31:13 Logocentryzm, metafizyka obecności: binarne opozycje
38:19 Fonocentryzm, de Saussure: mowa i pismo
40:57 Jak się rodzi sens słów/pojęć/zdań?
44:18 Co oznacza, że "nie ma nic poza tekstem"?
47:59 "Niemożliwość jest warunkiem możliwości"
49:09 Opozycja mowy a pisma
54:00 List z Cambrige i filozofowie analityczni
55:28 Różnia/différance
1:11:08 Nierozstrzygalniki: pharmakon, rozplenienie/dyseminacja
1:19:12 Polityka: dekonstrukcja, odpowiedzialność, gościnność
1:26:33 Gościnność
1:35:42 Demokracja "mesjanizm bez mesjanizmu"
1:42:32 Stosunek do Marksa
1:48:38 Żałoba
2:02:49 Dekonstrukcja "dekonstrukcji"
2:05:00 Wpływ na innych filozofów
2:07:22 Popularność Derridy ugasła?
2:10:20 Pytania z grupki: 1) co poczytać przed Derridą na start?
2:14:03 2) Co Derrida chciał powiedzieć?
2:14:22 3) Dekonstrukcja podmiotowości
2:15:24 4) Stosunek do Hegla
2:18:17 5) Pytanie o ChatGPT
2:20:12 6) Dekonstrukcja a postmodernizm
2:25:30 Ciekawostka na koniec
2:26:21 Koniec i zapowiedzi
Nasze strony:
Wsparcie kanału
Grupa Filozofia tak bardziej
Facebook
Instagram
Dr Aleksander Kopka jest adiunktem w Instytucie Filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w badaniach nad myślą Jacques’a Derridy, koncentrując się na etycznych i politycznych aspektach jego filozofii. Jest absolwentem filozofii na Uniwersytecie Śląskim oraz ukończył studia doktoranckie na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie w Lille we Francji, gdzie obronił doktorat poświęcony etycznemu i politycznemu wymiarowi filozofii Derridy.
Bibliografia
Dekonstrukcja
Royle, N., What Is Deconstruction?, w: idem (red.), Deconstructions: A User’s Guide, Palgrave, 2000, s. 1–13.
Kopka, A., „Czym może być dekonstrukcja?”, „Kwartalnik Filozoficzny”, XLI(3), 2013, s. 81–99.
Gasché, R., „Deconstruction as Criticism”, w: idem, Inventions of Difference: On Jacques Derrida, Harvard University Press, 1995, s. 22–57.
Bennington, G., „Deconstruction and the Philosophers”, „Oxford Literary Review”, 10, 1988, s. 73–130; przedruk w: Legislations, Verso, 1994.
Miller, J. H., „The Ethics of Reading”, „Style”, 21(2), 1987, s. 181–191.
Etyka, polityka, żałoba, demokracja
Kopka, A., Inne życia. Etyka i polityka żałoby w pismach Jacques’a Derridy, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, 2024.
Bennington, G., Interrupting Derrida, Routledge, 2000.
Pomocne w czytaniu
Wood, S., Derrida’s “Writing and Difference”, Continuum, 2009.
Johnson, C., System and Writing in the Philosophy of Jacques Derrida, Cambridge University Press, 1993.
Bradley, A., Derrida's Of Grammatology, Edinburgh University Press, 2008.
Wprowadzenia po polsku
Banasiak, B., Filozofia "końca filozofii". Dekonstrukcja Jacquesa Derridy, 2024.
Burzyńska, A., Dekonstrukcja, polityka i performatyka, 2013.
Pylyp Bilyi - doktorant w szkole doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zainteresowania: filozofia, socjologia, literatura rosyjska, fotografia. Streamer, popularyzator filozofii na kanale YouTube "Filozofia Tak Bardzo".
#filozofia #metafizyka #dekonstrukcja #postmodernizm #ponowoczesność
Polska