Filozofia jest dla dziewczyn

• Szukając domu

  W ostatnim odcinku trzeciego sezonu podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” Anna Sańczuk i Katarzyna Kasia wyruszają w podróż ku domowi, szukając swojego miejsca, stabilnej przystani w rozchybotanym świecie migracji, wojen, nomadyzmu, także tego emocjonalnego. Inspiracją okazało się dla nas hasło tegorocznej edycji Festiwalu Sztuki Efemerycznej KONTEKSTY w Sokołowsku: „Homecoming”. Zastanawiamy się nad tym, czym jest w filozofii kwestia domu – co w filozofii oznacza udomowienie i oswojenie myśli. Rozmawiamy o przynależności do pewnych miejsc i historii, o stabilnych miejscach zakorzenienia w życiu, o tęsknocie za domem, ale też o domach, które można zostawić, by zacząć budować coś swojego. Przyglądamy się domowi filozofii europejskiej, którym jest Grecja. Nurkujemy w nasze prywatne historie domowe – Katarzyna opowiada poruszająca historię żydowskiej części swojej rodziny, a potem ruszamy w podróż za Odyseuszem i zaglądamy do eseju Waltera Benjamina o Myszce Miki, która codziennie wychodzi w świat, żeby poznać, czym jest strach. Żeby go oswoić i okiełznać, bo nie da się go z naszego życia wyeliminować. Wyjście z domu to moment inicjacji i transformacji, a dom jest po to, żeby z niego wyjść, ale i po to, by kogoś do niego zaprosić. Choćby „strudzonego wędrowca”, migranta, obcego, który wraz z tym zaproszeniem pod nasz dach przestaje być obcy. Podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

  --------  

  49:32

  --------

  49:32
• Kosmos w nas

  Tym razem odlatujemy w kosmos – Anna Sańczuk wraz z Katarzyną Kasią, zainspirowały się Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i starożytnymi greckimi mędrcami, którzy wymyślili nam to działające na wyobraźnię słowo zanurzone w nieskończoności, tak odmiennej od tego, czego zwykle doświadczamy (czyli głównie różnych form skończoności). Nucimy jak Moby „We are all made of stars” i przywołujemy patrona polskiej fantastyki Janusza Zajdla i mądre książki: „Jak zobaczyć świat” Nicholasa Mirzoeffa oraz piękny „Dom Oriona” Julii Fiedorczuk, w którym wszystko – ludzie, minerały, zwierzęta, natura, gwiazdy, planety – tworzy jeden połączony na wiele sposobów, kosmicznie splątany byt, o czym łatwo zapomnieć, żyjąc na co dzień w podzielonym ludzkim świecie. Wracamy do jońskiej filozofii przyrody, do Talesa i pitagorejczyków. A doktoressa Kasia cytuje „Żywoty i poglądy słynnych filozofów” Diogenesa Laertiosa – jedyny zachowany z czasów starożytnych podręcznik historii filozofii, napisany przez Greka żyjącego w 1. poł. III w. n.e. Kosmos jako przeciwieństwo chaosu. Kosmos jako zderzenie z obcością i poczuciem znikomości. Kosmos jako początek namysłu filozoficznego, próba przeniknięcia wewnętrznego motoru świata i tego, „jak to wszystko jest poskręcane”.Podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

  --------  

  57:21

  --------

  57:21
• Czy da się ocalić demokrację?

  Zatroskane o stan demokracji liberalnej w otaczającym nas faszyzującym się świecie, rozmawiamy w tym odcinku właśnie o demokracji (władzy ludu) - jej permanentnym kryzysie oraz o tym, czy da się ją ocalić, poprawić, a może zastąpić czymś lepszym. Rozmawiamy, a właściwie doktora filozofii Katarzyna Kasia mądrze prawi i wykłada, a ja, jako zaledwie magistra historii sztuki, słucham grzecznie, wątpiąc. W ramach analizy tego „kiepskiego ustroju, ale najlepszego, jaki udało nam się wymyśleć”, jak miał powiedzieć Abraham Lincoln (a co bezmyślnie powtarzamy), cofamy się do kolebki naszej cywilizacji, starożytnej Grecji, by przypomnieć sobie, czym była demokracja w Atenach. Wczytujemy się w Platona, dla którego demokracja jest zagrożeniem, bo może stać się nie tylko populizmem (co dziś widzimy) - może stać się tyranią i to ona zgładziła (demokratycznie) jego mistrza Sokratesa. Chwilę spędzamy z Arystotelesem i gonimy w nowożytność z Janem Jakubem Rousseau i rewolucją francuską, a potem do Ameryki z Alexisem de Tocquevillem i do naszego „tu i teraz”. Szukamy tego, co mogłoby przywrócić pojęciom: demokracja i prawa człowieka ponownie sens w świecie tyranów (wybieranych demokratycznie i przejmujących powoli nasze wolności), zastanawiamy się, gdzie znaleźć źródła nowej, sprawiedliwej umowy społecznej. Demokracja to deliberacja, a rozmowa jest nam potrzebna, jak nigdy dotąd, mimo, że zabiera dużo czasu. Demokracja zaczyna się od spojrzenia w oczy drugiego człowieka i rozmowy.Podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

  --------  

  55:24

  --------

  55:24
• Radość pracy i trudności z odpoczynkiem

  Wraz z dr Katarzyną Kasią rozmawiamy dziś o odpoczynku oraz pracy, bo działając intensywnie na wielu frontach kultury, poczułyśmy zmęczenie. Zastanawiamy się, czy filozofowie w ogóle potrafią odpoczywać oraz przyglądamy się trudnościom z odpoczynkiem w naszej kulturze zakręcenia, ale i w zderzeniu z schopenhauerowską wizją świata jako woli (i przedstawienia). Woli życia, naturalnego pędu do rozwoju zawartego w każdej żywej istocie. Nie mamy wątpliwości, że zwierzę-człowiek robi jednak za dużo naraz i dobrze jest umieć czasem wyjść z biegu zdarzeń, by zobaczyć swoją sytuację i swoje powołanie, czyli jakby powiedział Sokrates, swoje arete, spełnienie wrodzonego potencjału. Jeśli je rozpoznamy i za nim pójdziemy, to ten rodzaj pracy może wcale nie będzie nas tak męczyć? Na drodze ku zasłużonemu odpoczynkowi odwiedzamy Karola Marksa, który mówi nam, że najbardziej własna jest nasza praca, ale niestety zabierają nam ją kapitalistyczni „właściciele środków produkcji”, których dziś szybciej nazwalibyśmy „technofeudałami” (patrz: „Technofeudalizm” Yanisa Varoufakisa). Przytulamy się więc na chwilę do Bertranda Russella, by wraz z nim głosić „Pochwałę lenistwa”, czyli stary koncept vita contemplativa, brzmiący dziś z ducha anarchistycznie. A na koniec zachęcamy do chwilowych wakacji od publicznego wizerunku i od oddawania technofeudałom naszych treści. – Nie zastanawiać się nad tym, co myślą o nas inni i jak nas widzą, może być naprawdę relaksujące – mówi Kasia.Podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

  --------  

  45:21

  --------

  45:21
• Między brakiem a nadmiarem

  W tym odcinku Katarzyna Kasia i Anna Sańczuk obserwują bój umiaru z przesytem. Przyglądają się kondycji współczesnego człowieka zawieszonego nieustannie między brakiem a nadmiarem. Wychodzą z peerelowskiego dzieciństwa obfitującego głównie w ocet na półkach i kolejki po zimowe buty, by wkroczyć we współczesny kapitalizm z jego rozszalałym konsumpcjonizmem i przeżarciem (gdy tymczasem druga połowa ludzkości nadal umiera z głodu i braku). Zapraszają też do dyskusji stałych towarzyszy: od Platona i Deotymy z Mantinei, przez starożytnego hipsterskiego minimalistę na rzymskim tronie – Marka Aureliusza, aż po naszego współczesnego rodaka, profesora Zygmunta Baumana, który w 2011 roku, na Europejskim Kongresie Kultury we Wrocławiu, mówił: „To już nie jest społeczeństwo obywatelskie, to jest społeczeństwo konsumenckie”. Anna Sańczuk razem z doktoressą Kasią przyglądają się konsekwencjom nadmiaru w naszym życiu (także nadmiaru bodźców i stymulantów), śmieciom wokół nas i w nas oraz skupiają naszą uwagę na... uwadze. Bo to właśnie o naszą rozpraszaną nieustannie uwagę walczy współczesny konsumpcyjny świat. Podcastu „Filozofia jest dla dziewczyn” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

  --------  

  49:45

  --------

  49:45

Więcej Nauka podcastów

Trendy w podcaście Nauka

O Filozofia jest dla dziewczyn