#20 - Teoria strun i związek fizyki z matematyką | prof. Piotr Sułkowski
Myślę, że każdy z nas chciałby wiedzieć, czy nasz wszechświat da się wytłumaczyć jedną spójną teorią. Fizykom już niejednokrotnie udało się dokonać tak zwanej unifikacji i połączyć pewne niezależne od siebie teorie w jedną. Jednak wciąż nieosiągalnym wyzwaniem pozostaje połączenie grawitacji z fizyką kwantową. I tutaj pojawia się teoria strun, która przez długi czas była jedną z najpoważniejszych kandydatek do osiągnięcia tego celu — jednak mierzy się ona również z kontrowersjami i własnymi problemami. W dzisiejszym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Piotrem Sułkowskim właśnie o teorii strun, a także o związkach matematyki z fizyką.
---------
Piotr Sułkowski jest profesorem fizyki teoretycznej na Uniwersytecie Warszawskim, kierownikiem Katedry Kwantowej Fizyki Matematycznej, a także pracownikiem California Institute of Technology. Jego zainteresowania obejmują fizykę matematyczną, kwantową teorię pola oraz teorię strun. Jest także nagradzanym popularyzatorem nauki i twórcą portalu „Zapytaj Fizyka”.
Strona: https://psulkows.fuw.edu.pl/
Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Su%C5%82kowski
"Zapytaj Fizyka": https://zapytajfizyka.fuw.edu.pl/
--------
Rozdziały:
00:00 Wstęp
01:44 Czym jest teoria strun?
07:41 Wymiary w teorii strun
12:55 Teoria M
15:59 Zasada holograficzna i kompaktyfikacja
18:30 Supersymetria
19:47 Testowalność
22:48 Związek fizyki z matematyką
25:23 Piękno matematyczne jako drogowskaz
28:04 Teoria węzłów
31:31 Wszechobecność matematyki
33:36 Czy teoria strun może być teorią wszystkiego?
37:24 Dane doświadczalne
--------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
--------
40:14
#19 - Czy świadomość można badać naukowo? | prof. Michał Wierzchoń
Świadomość stanowi jeden z największych otwartych problemów naukowych. Każdy z nas wie, jak to jest być świadomym, jako że to jedyny stan, w którym w ogóle mogą pojawiać się jakiekolwiek wewnętrzne doświadczenia. A jednak — z naukowego punktu widzenia — wciąż bardzo trudno odpowiedzieć na pytanie, jakie mechanizmy stoją za pojawieniem się świadomości i dlaczego w ogóle taki stan wsytępuje. Nie oznacza to jednak, że nie da się go badać — i właśnie o tym, co i jak możemy badać, a także na czym polega trudność prowadzenia badań nad świadomością, miałem przyjemność porozmawiać z prof. Michałem Wierzchoniem.
---------
Michał Wierzchoń jest profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, psychologiem, badaczem świadomości a także kierownikiem Centrum Badań Świadomości (C- Lab). Jest również dyrektorem Centrum Badań Mózgu UJ – interdyscyplinarnej jednostki, której celem jest lepsze zrozumienie działania mózgu, badanie procesów poznawczych, emocjonalnych, świadomościowych, ale też rozwój nowych metod diagnostyki i terapii. Jest także popularyzatorem nauki.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Wierzcho%C5%84
C-lab: https://c-lab.pl/
Centrum Badań Mózgu: https://cbm.uj.edu.pl/
--------
Rozdziały:
00:00:00 Wstęp
00:01:15 Czym jest świadomość?
00:05:22 Trudny i łatwy problem świadomości
00:12:09 Medtody weryfikacji świadomego doświadczenia
00:19:19 Eksperyment z rozdzieleniem półkul
00:25:59 Badania i substytucja sensoryczna
00:37:30 Świadmość a przewaga ewolucyjna
00:44:05 Granice świadomości
00:52:28 Sztuczna inteligencja a świadomość
01:01:18 Kierunki rozwoju badań (hierarchiczna teoria świadomości)
----------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
--------
1:14:44
#18 - Wpływ jelit na funkcje poznawcze, Mikrobiota, Oś jelito-mózg | prof. Aneta Brzezicka
Myślę, że większość z nas spotkała się z określeniem „drugi mózg”, odnoszącym się do ogromnej liczby komórek nerwowych znajdujących się w jelitach. Okazuje się jednak, że komunikacja między jelitami a mózgiem jest znacznie bardziej złożona – angażuje nie tylko neurony, ale również m.in układ odpornościowy i mikrobiotę jelitową, a wszystko to ma realny wpływ na nasze samopoczucie, zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze.
W dzisiejszym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Anetą Brzezicką właśnie o mechanizmach działania osi jelito–mózg, roli mikrobioty, a także o badaniach dotyczących wpływu jelit na funkcje poznawcze i psychikę.
----------
Aneta Brzezicka pracuje na stanowisku profesora Uniwersytetu SWPS, gdzie jako psycholog bada mechanizmy neuroplastyczności oraz wpływ czynników środowiskowych na pamięć roboczą i funkcje poznawcze. Kieruje również Centrum Badań Neuropoznawczych, w którym prowadzi m.in. badania nad związkiem między mózgiem, mikrobiotą jelitową a procesami poznawczymi. Jest także autorką licznych publikacji naukowych w prestiżowych czasopismach oraz popularyzatorką wiedzy.
Linki:
SWPS: https://swps.pl/aneta-brzezicka
Zdjęcia neuronów:
https://www.gregadunn.com/microetchings/brainbow-hippocampus/
https://neuromorpho.org/
---------
Rozdziały:
00:00:00 Wstęp
00:01:22 Mechanizmy osi jelito–mózg (wyjaśnienie badań)
00:07:06 Rodzaje wpływu i badania na zwierzętach
00:14:48 Rodzaje komunikacji (układ nerwowy jelitowy)
00:21:22 Czym jest mikrobiota
00:28:16 Wpływ diety na mikrobiotę
00:33:05 Komunikacja mikrobioty z mózgiem
00:36:43 Jelita a funkcje poznawcze
00:47:04 Czy któryś mechanizm jest ważniejszy?
00:53:12 Wpływ mikrobioty na zachowanie
00:56:54 Dalsze kierunki badań
00:59:10 Choroba Alzheimera a mikrobiota
01:00:59 Interwencje dietetyczne
--------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
--------
1:06:44
#17 - Natura Światła, Komputery Kwantowe, Attofizyka | prof. Maciej Lewenstein
Światło od zawsze fascynowało ludzi — myślę, że wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, jak niezbędne jest do życia. Jednak odkrycia naukowe i badania nad światłem pokazały nam, że jego natura jest nie tylko dziwna — mam tu oczywiście na myśli kwantowe zachowania fotonów — ale także, że może ono mieć szerokie zastosowanie w technice, czy to w przesyle informacji, czy np. w obliczeniach kwantowych.
W dzisiejszym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Maciejem Lewensteinem właśnie o świetle, komputerach kwantowych, attofizyce, a także o obecnym stanie fizyki jako takiej.
----------
Maciej Lewenstein jest profesorem fizyki, zajmującym się między innymi optyką kwantową, komputerami kwantowymi, ultrazimnymi gazami oraz attofizyką (czyli fizyką bardzo krótkich i szybkich impulsów). To szeroko cytowany badacz, którego prace publikowane były w najlepszych światowych czasopismach. Jest także laureatem wielu nagród i jednym z najczęściej cytowanych naukowców.
Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Lewenstein
----------
Rozdziały:
00:00 Wstęp
01:11 Czym jest światło?
03:47 Splątanie kwantowe
08:35 Komputery kwantowe
15:55 Architektury komputerów kwantowych
23:43 Fizyka attosekund
33:54 Ogólny stan fizyki
---------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
--------
40:38
#16 - Jak działa umysł, pamięć i uczenie się? | prof. Leszek Kaczmarek
Zrozumienie działania ludzkiego mózgu wydaje się być jednym z najważniejszych, ale także najtrudniejszych wyzwań naukowych, przed jakimi stoimy. Trudność tego zadania wynika oczywiście z ogromnego skomplikowania tego narządu, ale łatwo zauważyć, że tylko dogłębne poznanie jego funkcjonowania może pozwolić nam leczyć ogromną liczbę problemów wynikających z jego nieprawidłowego działania — problemów, które ostatecznie wpływają nie tylko na jednostki, ale i całe społeczeństwa. Wydaje się, że jedną z najistotniejszych cech naszego mózgu jest jego zdolność do uczenia się i zapamiętywania, wynikająca z tzw. neuroplastyczności. W dzisiejszym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Leszkiem Kaczmarkiem właśnie o neuroplastyczności, molekularnych mechanizmach działania mózgu, a także o tym, jak wyglądają takie badania i w jaki sposób mogą one wpłynąć na nasze życie.
---------
Leszek Kaczmarek jest profesorem i kierownikiem Pracowni Neurobiologii w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego. Zajmuje się badaniem roli genów w procesach uczenia się, pamięci oraz plastyczności synaptycznej. Jego prace koncentrują się także na zaburzeniach neurologicznych, takich jak padaczka, autyzm, schizofrenia czy uzależnienia. Jest także autorem ponad 200 szeroko cytowanych publikacji naukowych.
Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Leszek_Kaczmarek
----------
Rozdziały:
00:00 Wstęp
01:26 Umysł, Pamięć i biologia molekularna
16:16 Synapsy i geny biorące udział w procesie uczenia
24:41 Mechanizm uczenia w całym mózgu
25:44 Uczenie a pamięć
27:44 Jak prowadzi się badania
35:14 Zastosowanie badań
42:53 Neuroplastyczność a choroby umysłowe
53:47 Emergencja i złożoność mózgu
-------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
Podcast powstał z potrzeby zgłębiania złożoności świata, w którym żyjemy. Tematami omawianymi w podcaście będą przede wszystkim nauka i związane z nią idee. Naukę uważam za najważniejsze źródło wiedzy o rzeczywistości, dlatego będzie przewodnim zagadnieniem. Mam głębokie przekonanie, że nauka jest kluczowa dla zrozumienia otaczającego nas świata i jako jedyna pozwala na odkrywanie natury rzeczywistości.
Chciałbym, aby podcast był miejscem, w którym sam lub wraz z moimi gośćmi spróbujemy nadać sens ideom, które przenikają różne aspekty świata, w którym żyjemy.
Nazywam się Michał Szyc, z wykształcenia jestem inżynierem automatyki i robotyki, z zawodu programistą a do stworzenia tego podcastu pchnęła mnie moja pasja do nauki i związanych z nią idei.
Zapraszam do słuchania ”To Bardziej Skomplikowane”!