Jedną z naszych ulubionych aktywności narodowych jest "błędologia stosowana". Z czujnością wychwytujemy moment, gdy ktoś powie lub napisze -"wziąść" czy -"poszłem" albo niepoprawnie użyje słowa "bynajmniej". Ale rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że to co dziś uznajemy za błąd, w przyszłości możemy uznać za poprawne. W historii naszego języka to zjawisko naturalne. O tym, prof. Ewa Rudnicka – językoznawczyni z Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.
--------
37:57
--------
37:57
Język chorób psychicznych
Czy pogardliwe określenie "czubek" ma coś wspólnego z ptasim czubkiem, czy zakonnym kapturem? W tym odcinku o pochodzeniu słowa "szur". Także o tym, jak mówić o chorobach psychicznych właściwie i z szacunkiem, a także, które potoczne określenia w polszczyźnie pochodzą z języka psychiatrii.
--------
3:08
--------
3:08
Do diaska czyli gdzie?
Pan Sylwester zapytał o powiedzenia z cząstką "do-". W tym odcinku o tym, skąd wzięło się wyrażenie "do cna", oznaczające opróżnienie czegoś do końca. Dawniej zdarzało się komuś zapytać "do kiego diaska?" lub zakląć "do diaska!". Temu określeniu blisko już "do licha" - podobieństwa między nimi przybliża autor. Na koniec "dopóki, dopóty" i zasady użycia tej konstrukcji.
--------
3:08
--------
3:08
Poduszka czy podgłówka?
Poduszka, jak się okazuje, nazewniczo niewiele ma wspólnego z uszami. W tym odcinku analiza językowa pochodzenia przedmiotów związanych ze snem. Są więc poduszki (a nie podgłówki), jaśki, kołdra i prześcieradło. Niektóre z tych wyrazów mają korzenie w języku tureckim, ukraińskim i włoskim.
--------
3:06
--------
3:06
Co mówimy przez sen?
Mamrotanie, szept, płacz czy śmiech. Blisko 5% populacji regularnie mówi przez sen - jak się okazuje, zgodnie z zasadami gramatyki! Często nawet prowadzimy złożone dialogi. Ale co tak naprawdę wyrywa się z naszych ust, gdy śpimy? W tym odcinku o najczęściej wypowiadanych przez sen słowach.
Przy kawie, przy herbacie, przy okazji, przy obcych i znajomych – każda rozmowa jest inna. A gdyby tak spotkać się przy słowie? Porozmawiać o jego sile, smaku i brzmieniu. O tym, które słowa lubimy, a których chcemy unikać; o języku, który nas otacza, i naszym stosunku do niego. Do rozmowy na te tematy zapraszam osoby, dla których język jest narzędziem pracy, partnerem i przyjacielem w codziennym życiu. Do usłyszenia - Mateusz Adamczyk. Nowe odcinki od poniedziałku do czwartku. #slowa #jezyk #przyslowie
Polska