Wobec nadciągającej burzy. Wielka Brytania w okresie międzywojennym. Prof. Jacek Tebinka
Wielka Brytania na początku XX w. pozostawała imperium kolonialnym, ale mierzyła się z wieloma wyzwaniami. Problemów przysparzały Brytyjskie Indie. W odpowiedzi na dążenia niepodległościowe Hindusów, stopniowo zwiększyła autonomię swojego zamorskiego terytorium. Wewnętrzne konflikty targały uzyskanym po I wojnie światowej protektoratem nad Palestyną. Osiedlanie się w nim Żydów doprowadziło w końcu lat trzydziestych do arabskiego powstania przeciwko Brytyjczykom. Jego stłumienie zajęło blisko trzy lata, a Arabów pozbawiło warstwy przywódczej i zadało poważne straty.Dzięki swoim zamorskim koloniom skutki wielkiego kryzysu gospodarczego Wielka Brytania odczuła z pewnym opóźnieniem. Bezrobocie w latach 1931–1932 sięgnęło 20 proc. Kryzys przyczynił się do wzrostu wpływów w społeczeństwie Komunistycznej Partii Wielkiej Brytanii, a z drugiej strony spowodował większe poparcie dla skrajnej prawicy. Życie polityczne radykalizowało się, ale mechanizmy demokratyczne działały sprawnie. Rządy dzieliły między sobą Partia Pracy, Partia Konserwatywna, a także Partia Liberalna. Interesy klasy robotniczej reprezentowała Partia Pracy . Polityka appeasmentu, realizowana przez premiera Neville’a Chamberlaina w latach trzydziestych, popularna w brytyjskim społeczeństwie, nie przyczyniła się do pokoju w Europie, ale okazała się fatalna w skutkach. Dopiero po zajęciu przez III Rzeszę w marcu 1939 r. Czech i Moraw, Chamberlain zmienił dotychczasowy kurs i udzielił Polsce gwarancji pomocy militarnej w przypadku agresji ze strony jej zachodniego sąsiada.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Jackiem Tebinką, historykiem i politologiem z Uniwersytetu Gdańskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:35:28
--------
1:35:28
Górny Śląsk1921-1945,region pogranicza w dobie integracji, kryzysów i wojny. Prof. Ryszard Kaczmarek
Druga Rzeczpospolita skorzystała na włączeniu Górnego Śląska w swoje granice w 1922 r. Co prawda, województwo śląskie było najmniejszą jednostką administracyjną, ale na obszarze ponad 4 tys. kilometrów kwadratowych skupiało się 90 proc., a później 70 proc. całej produkcji przemysłowej ówczesnej Polski. Część Górnoślązaków rozczarowała się jednak Polską. Przemysł rozwijał się, ale brakowało rozmachu i impulsu inwestycyjnego rodem z przełomu wieków. Wobec braku wykształconej kadry najważniejsze stanowiska w administracji i szkolnictwie zajmowali ludzie napływowi. Spośród sześciu wojewodów śląskich w II RP tylko pierwszy (rządził kilka miesięcy w 1922 r.) był Górnoślązakiem. Taka polityka rodziła niechęć wśród części miejscowego społeczeństwa. Mieszkańcy byli też podzieleni politycznie. Województwo śląskie cieszyło się w dwudziestoleciu międzywojennym autonomią. Posiadało własny sejm, skarb, policję, a także szkolnictwo, które podlegało pod ustawodawstwo polskie. Po wybuchu II wojny światowej Armię „Kraków” wycofano na linię Wisły i tam kontynuowała walkę w ramach kampanii polskiej. Górny Śląsk został szybko zajęty przez III Rzeszę i włączony w jej granice. Polityka rasowa polegała tu na narzuceniu ludności Górnego Śląska listy narodowościowej. Szacuje się, że przyjęło ją ok. 90 proc. mieszkańców. Z tytułu posiadania obywatelstwa III Rzeszy Górnoślązacy służyli w Wehrmachcie..Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Ryszardem Kaczmarkiem, wicedyrektorem Biblioteki Śląskiej i historykiem z Uniwersytetu Śląskiego, autorem wielu prac o dziejach Górnego Śląska.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:16:54
--------
1:16:54
Kłamstwo na serio: Mity manipulacje i dezinformacja w narracjach historycznych. Pan Mateusz Jasik i dr Jan Szkudliński
W Muzeum II Wojny Świtowej w Gdańsku można oglądać wystawę „Fake for Real. Historia fałszerstw i falsyfikatów” przygotowaną przez Dom Historii Europejskiej w Brukseli. Porusza ona zagadnienie używania dezinformacji, mistyfikacji, fałszerstw i kamuflażu w prowadzeniu wojny i w polityce. Przykładem takich udanych działań aliantów były zabiegi, aby zmylić III Rzeszę odnośnie do planowanego lądowania w Normandii w 1944 r. Innym przykładem sprawnej mistyfikacji opartej na teorii spiskowej są „Protokoły Mędrców Syjonu”. Ten fałszywy dokument powstały na zamówienie carskiej Ochrany mówił o rzekomym spisku żydowskim dążącym do przejęcia władzy nad światem.Jeszcze innym zagadnieniem, o którym dyskutują rozmówcy, są mity historyczne, które w prosty sposób tłumaczą rzeczywistość. Wiele z nich narosło zwłaszcza wokół kampanii polskiej 1939 r., np. szarża polskiej kawalerii na niemieckie czołgi czy mit zmotoryzowanego i zmechanizowanego Wehrmachtu. Inne mity z kolei – mimo usilnych zabiegów propagandy komunistycznej w Polsce – nigdy się nie przyjęły (kłamstwo katyńskie, mit polsko-radzieckiego braterstwa broni), ponieważ stały w jawnej sprzecznością z pamięcią poprzednich pokoleń.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Szkudlińskim i Mateuszem Jasikiem, historykami z Muzeum II Wojny Światowej.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
53:14
--------
53:14
Górny Śląsk w drodze do nowoczesności. Między rewolucją przemysłową a emancypacją narodową. Prof. Ryszard Kaczmarek
Historyczne granice Górnego Śląska zmieniały się w czasie i przestrzeni. W ciągu wieków region wchodził w skład różnych tworów państwowych – Polski, Czech, Austrii, a także Niemiec. Zdaniem rozmówcy trzy elementy określają historycznie ten region: etniczność językowa, katolicyzm, a także modernizacja tego regionu poprzez przemysł – jako pomysł na jego rozwój, który pojawił się w czasach pruskich. Wzmocnienie poczucia tożsamości narodowej wśród mieszkańców Górnego Śląska zapoczątkowała Wiosna Ludów w 1848 r. Dla kształtowania się odrębnej świadomości na przestrzeni kilkudziesięciu lat ważną rolę odegrali działacze społeczni w osobach ks. Józefa Szafranka, Karola Miarki (wydawca największej polskiej gazety na Górnym Śląsku do I wojny światowej), a także Adama Napieralskiego. Nowoczesny polski nacjonalizm pojawił się na Górnym Śląsku na początku XX w. Reprezentował go Wojciech Korfanty, który kładł nacisk na interesy Polaków jako narodu politycznego w parlamencie rzeszy niemieckiej. Okres I wojny przyczynił się do pauperyzacja Górnoślązaków – szczególnie warstwy robotników. Oprócz znacznych strat ludzkich, kryzys gospodarczy sprawił, że perspektywa przynależności do odradzającego się państwa polskiego stała się nagle atrakcyjna dla mieszkańców tego regionu.Na mocy traktatu wersalskiego przynależność Górnego Śląska – albo do państwa niemieckiego, albo polskiego – miał rozstrzygnąć plebiscyt. Za Polską opowiedziało się 40 proc. głosujących, podczas gdy za Niemcami 60 proc. Plebiscyt został poprzedzony wybuchem dwóch powstań śląskich. Podczas gdy do pierwszego w sierpniu 1919 r. doszło spontanicznie i nawet Wojciech Korfanty był jemu przeciwny, drugie w sierpniu 1920 r. zostało dobrze przygotowane i osiągnęło zamierzone cele. Polacy w warunkach konspiracyjnych zaczęli budować własną siłę zbrojną – Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska. Trzecie powstanie, które wybuchło po już po plebiscycie w maju 1921 r. również zakończyło się sukcesem.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Ryszardem Kaczmarkiem, wicedyrektorem Biblioteki Śląskiej i historykiem z Uniwersytetu Śląskiego, autorem wielu prac o dziejach Górnego Śląska.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:39:57
--------
1:39:57
Pomorzanie w Wehrmachcie. Wokół wystawy "Nasi chłopcy". Prof. Cezary Obracht-Prondzyński
11 lipca 2025 r. w Muzeum Gdańska otwarto wystawę „Nasi chłopcy. Mieszkańcy Pomorza Gdańskiego w armii III Rzeszy”. Niemal natychmiast spotkała się ona z ostrym potępieniem ze strony polityków prawicy, w tym prezydenta Andrzeja Dudy, a wicepremier Kosiniak Kamysz napisał, że wystawa nie służy polskiej polityce pamięci”. Jego zdaniem „nasi chłopcy, żołnierze i cywile, Polacy, bronili Ojczyzny przed nazistowskimi Niemcami do ostatniej kropli krwi. To oni są bohaterami i to im należą się miejsca na wystawach”. Słowa polityków spotkały się z gwałtownym sprzeciwem wielu historyków, muzealników, ale też aktywistów z Pomorza, przede wszystkim jednak dotknęły do żywego potomków żołnierzy Wehrmachtu, siłą wcielonych do służby w obcym mundurze. Było ich prawie 500 tysięcy: Pomorzan, Ślązaków i Wielkopolan (tych ostatnich najmniej). Akt ten poprzedziło przyjęcie przez nich niemieckiej listy narodowościowej – również pod przymusem. Alternatywą była śmierć, obóz koncentracyjny a w najlepszym wypadku deportacja z regionu na poniewierkę. Rozmowa o trudnych wyborach mieszkańców Pomorza w czasie II wojny światowej jest ważnym przyczynkiem do dyskusji o pojmowaniu patriotyzmu. W rozmowie została zarysowana specyfika Pomorza pod okupacją niemiecką, która miała zupełnie odmienny przebieg niż w centralnej Polsce. Przede wszystkim jednak padają ważne pytania o to jakiej Polski chcemy, jaka ma być polskość i kto ma decydować, kto jest dobrym Polakiem. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Cezarym Obrachtem-Prondzyńskim, historykiem i socjologiem z Uniwersytetu Gdańskiego, prezesem Instytutu Kaszubskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
Popularnonaukowy kanał o historii najnowszej prowadzony przez historyków i nauczycieli.
Jesteśmy grupą historyków, nauczycieli, edukatorów i osób, którym zwyczajnie zależy na przekazywaniu wiedzy o przeszłości uwzględniający różne punkty widzenia i zgodny z regułami warsztatu historycznego. Zamierzamy oddawać głos profesjonalnym, uznanym historykom odpowiedzialnie analizującym przeszłe wydarzenia. Chcemy tworzyć alternatywę zarówno wobec usłużnej wobec władzy historiografii d
Polska