Litwa na rozstajach dziejów od zaborów do niepodległości. Prof. Rafał Wnuk
Nowoczesny naród litewski zaczął się kształtować w drugiej połowie XIX w. Przyszła litewska elita wyrosła z warstwy bogatych chłopów. Szczególnie ważną rolę w litewskim odrodzeniu narodowym odegrał Jonas Basanavičius, który zreformował litewską ortografię, a także przyczynił się do tworzenia kultury narodowej w oparciu o tradycję ludową. Główne zagrożenie dla litewskiej kultury i tożsamości upatrywano w polskiej dominacji. Począwszy od 1905 r. litewski ruch narodowy dążył do wywalczenia autonomii i praw narodowych kosztem Polaków w ramach Imperium Rosyjskiego. I wojna światowa umożliwiała Litwinom proklamowanie w 1918 r. niepodległości. Kością niezgody pomiędzy Polakami i Litwinami było jednak Wilno. Ostateczna klęska koncepcji federacyjnych Józefa Piłsudskiego („bunt” Lucjana Żeligowskiego) sprawiła, że znalazło się ono w granicach państwa polskiego. Od drugiej połowy lat dwudziestych w Republice Litewskiej zaznaczyły się tendencje autorytarne. Od 1926 aż do 1940 r. urząd prezydenta sprawował Antanas Smetona, który poszerzał kompetencje głowy państwa. Po wybuchu II wojny światowej Litwa znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, ale początkowo zachowała niepodległość. Dopiero w czerwcu 1940 r. znalazła się pod okupacją sowiecką, a następnie włączono ją w skład ZSRR, jako kolejną republikę. Od tego momentu następowała stopniowa sowietyzacja kraju.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Rafałem Wnukiem, dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej i pracownikiem KUL Jana Pawła II.#litwa #aušra, #JonasBasanavičius, #wilno , #piłsudski, #LucjanŻeligowski, #LitwaŚrodkowa, #Smetona, #sowietyzacja#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:18:50
--------
1:18:50
Gorzki smak wolności Gruzja po 1989 r. cz.1. Pan Wojciech Górecki
Po upadku Imperium Rosyjskiego i wskutek rewolucji bolszewickiej Gruzja bardzo krótko, bo jedynie przez trzy lata (1918–1921) cieszyła się niepodległym państwem. Na następne siedemdziesiąt lat znalazła się pod dominacją sowiecką. Dopiero czasy pierostrojki pozwoliły na realne myślenie o odzyskaniu pełnej niepodległości. Jesienią 1990 r. opozycja wygrała pierwsze od 1921 r. wolne wybory do Rady Najwyższej Gruzji, co pozwoliło na odsunięcie od władzy komunistów. Po ogłoszeniu niepodległości w kwietniu 1991 r. pierwszym prezydentem Gruzji został Zwiad Gamsachurdia. Upadek ZSRR, a przede wszystkim zerwanie powiązań gospodarczych spowodowały ostry kryzys gospodarczy i bardzo szybką pauperyzację gruzińskiego społeczeństwa. Doszło do wojny domowej i obalenia prezydenta. Co gorsza wskutek wojen w latach 1991–1993 Gruzja utraciła kontrolę nad Abchazją i Osetią Południową. Stery upadłego państwa przejął niedawny minister spraw zagranicznych ZSRR, a wcześniej pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Gruzji, Edurard Szewardnadze. Był on jedną z twarzy pierestrojki i bliskim współpracownikiem Michaiła Gorbaczowa. Gruzja zmagała się z kryzysem gospodarczym i była przeżarta korupcją i nepotyzmem. W 2003 r. nastąpił kres jego władzy wskutek bezkrwawej Rewolucji Róż.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Wojciechem Góreckim, analitykiem Ośrodka Studiów Wschodnich, autorem m.in. książek Toast za przodków (Wołowiec 2010, 2017) i Wieczne państwo. Opowieść o Kazachstanie (Wołowiec 2024).#Gruzja, #Kaukaz, #Abchazja, #Osetia, #MerabKostawa, #ZwiadGamsachurdia, #EduardSzewardnadze, #RewolucjaRóż, #MicheilSaakaszwili #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
39:55
--------
39:55
Anty-kapitalizm i anty-NATO: lewacki terroryzm w Europie. Dr Kacper Rękawek
Na początku lat siedemdziesiątych w Europie pojawiło się zjawisko terroryzmu lokalnego o skrajnie lewicowych korzeniach. W Niemczech Zachodnich w 1970 r. powstała Frakcja Czerwonej Armii nastawiona antykapitalistycznie i antyimperialistycznie. Na początku swojej działalności sympatyzowali z nią przedstawiciele elity społecznej, ale po zamachach bombowych, w których zginęli ludzie poparcie dla niej osłabło. Jej powstanie wiązało się ze zmianami generacyjnym, a także światowymi wydarzeniami takimi jak: dekolonizacja czy wojna w Wietnamie. Nie tylko w Niemczech, lecz także we Włoszech zorganizowali się młodzi ludzie, którzy dążyli do zmiany – jak uważali – zmurszałego europejskiego społeczeństwa. Na Półwyspie Apenińskim w równoległym czasie powstały Czerwone Brygady. Były liczniejszą organizacją niż ich niemiecki odpowiednik. Ukształtowała się ona w środowisku studenckim. Włoski lewacki terroryzm był odpowiedzią na terroryzm skrajnej prawicy, a ponadto odwoływał się do etosu włoskiego ruchu oporu z czasów wojny.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Kacprem Rękawkiem, pracownikiem Międzynarodowego Centrum Badań na rzecz Zwalczania Terroryzmu w Hadze.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:19:36
--------
1:19:36
Dzieje Karabachu w cieniu konfliktu armeńsko-azerbejdżańskiego cz. 1. Dr Bartłomiej Krzysztan
a
--------
1:11:24
--------
1:11:24
Życie w cieniu Słońca Karpat Rumunia pod rządami Nicolae Ceaușescu cz. 1. Prof. Błażej Brzostek
Komunizm w Rumunii miał inną dynamikę niż w Polsce. Na przestrzeni czterdziestu pięciu lat rządziło nią tylko dwóch liderów: Gheorghe Gheorghiu-Dej’a i Nicolae Ceaușescu, a nie siedmiu jak w PRL. Wraz z przejęciem władzy przez tego ostatniego w 1965 r., nastał okres otwarcia Rumunii na świat i rozwoju gospodarczego. Sieć kurortów nad Morzem Czarnym – wybudowanych jeszcze za czasów poprzednika – przyciągała turystów nie tylko z bloku wschodniego, lecz także z Europy Zachodniej. Po niezwykle brutalnym reżimie Gheorghiu-Dej’a elita władzy nie obawiała się liberalizacji systemu, ze względu na brak doświadczenia buntów społecznych. Nicolae Ceaușescu prowadził zdystansowaną od Moskwy politykę zagraniczną. Bez konsultacji z ZSRR w 1967 r. nawiązał stosunki dyplomatyczne z RFN, po wybuchu wojny izraelsko-arabskiej nie zerwał stosunków dyplomatycznych z Izraelem (jako jedyny przywódca państwa Układu Warszawskiego), a w 1968 r. nie wziął udziału w inwazji na Czechosłowację, ale ją potępił, czym zyskał dużą popularność w społeczeństwie. Od tego czasu jednak zaczął budować dyktaturę i zaostrzył politykę wobec społeczeństwa.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Błażejem Brzostkiem, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
Popularnonaukowy kanał o historii najnowszej prowadzony przez historyków i nauczycieli.
Jesteśmy grupą historyków, nauczycieli, edukatorów i osób, którym zwyczajnie zależy na przekazywaniu wiedzy o przeszłości uwzględniający różne punkty widzenia i zgodny z regułami warsztatu historycznego. Zamierzamy oddawać głos profesjonalnym, uznanym historykom odpowiedzialnie analizującym przeszłe wydarzenia. Chcemy tworzyć alternatywę zarówno wobec usłużnej wobec władzy historiografii d
Polska