Czarna środa, wielki krach, wielka recesja. Z dziejów kryzysów gospodarczych. Prof. Wojciech Morawski
Kryzysy gospodarcze od zawsze towarzyszą rozwojowi światowych rynków. Choć bolesne, często pełnią funkcję oczyszczającą – wymuszają zmiany i nowe pomysły na zarządzanie gospodarką. Po Wielkim Kryzysie 1929 r. pojawiła się doktryna Johna Maynarda Keynesa, która stawiała na aktywną rolę państwa w pobudzaniu koniunktury i ograniczaniu bezrobocia. Przez dekady była to dominująca recepta na kryzysy. W latach 70 XX w. keynesizm jednak zawiódł. Skokowy wzrost cen ropy naftowej doprowadził do stagflacji – połączenia stagnacji i inflacji. Odpowiedzią stał się monetaryzm Miltona Friedmana, oparty na kontroli podaży pieniądza, deregulacji i prywatyzacji. Polityka inspirowana monetaryzmem – zwłaszcza w czasach Ronalda Reagana i Margaret Thatcher – przyniosła widoczne efekty, lecz nie na długo. Kryzys finansowy 2008 r. pokazał, że także i ta doktryna ma swoje ograniczenia. Świat uniknął załamania na miarę lat 30 XX w., ale do dziś nie wypracował nowego, trwałego modelu gospodarki odpornej na wstrząsy.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Wojciechem Morawskim, historykiem i ekonomistą ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.#wielkikryzys #keynesizm #monetrazym #popyt #podaż #bezrobocie #stopyprocentowe #dolar #interwencjonizm #monoplizacja #etatyzm #kryzysgospodarczy #stagflacja #inflacja #recesja #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:08:13
--------
1:08:13
Życie w cieniu Słońca Karpat Rumunia pod rządami Nicolae Ceaușescu cz. 2. Prof. Błażej Brzostek
Dyktatura Nicolae Ceaușescu zmieniała się na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Obowiązywał w niej kult jednostki, lecz także pojawiły się quasi-monarchistyczne rozwiązania. Zdaniem rozmówcy dyktator był bardziej kimś w rodzaju monarchy niż I sekretarza partii komunistycznej. Przeszedł drogę od charyzmatycznego przywódcy do nieufnego autokraty, który eliminował ze swojego otoczenia niezależnie myślących współpracowników, a zaczął polegać wyłącznie na rodzinie. We własnym synu upatrywał swojego następcy. System polityczny panujący w Rumunii sprzyjał powstawaniu zjawisk zależności i układów towarzyskich. Łapówki (bakszysz) dawało się powszechnie, aby coś załatwić. System coraz bardziej korumpował się wraz z narastaniem trudności gospodarczych. Do połowy lat siedemdziesiątych sytuacja zaopatrzeniowa w Rumunii była relatywnie stabilna, a poziom życia i konsumpcji rósł. Kryzys końca lat siedemdziesiątych i rosnące zadłużenie zagraniczne przyczyniło się do zapoczątkowania w latach osiemdziesiątych przez Ceaușescu drastycznego programu oszczędnościowego. W efekcie doprowadził on społeczeństwo do życia w skrajnie trudnych warunkach (kolejki po żywność, przerwy w dostawach prądu, nieogrzewanie mieszkań). W Rumunii nie było zorganizowanej opozycji, która wobec zachodzących przemian w innych krajach bloku socjalistycznego zawalczyłaby o władze. Niepokoje społeczne zaczęły się od protestów przeciwko przeniesieniu ewangelickiego pastora László Tőkésa. Z tak pozornie błahej sprawy przerodziła się w rewolucję, która obaliła Ceausescu. Po szybkim procesie, w którym skazano go na karę śmierci, został rozstrzelany razem z żoną. W Rumunii do dziś dyskutuje się ile było w tym rewolucji, a ile zorganizowanej akcji.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Błażejem Brzostkiem, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego.#bakszysz #ceaușescu #rumunia #kolektywizacja #trzesienieziemi1977 #kultjednostki #rewolucja#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:50:22
--------
1:50:22
Indochiny pod francuską flagą. Historia zapomnianego imperium. Dr hab. Igor Chabrowski
Indochiny, to region w Azji Południowo-Wschodniej, który został ukształtowany przez silnie wpływy kulturowe i polityczne Indii oraz Chin. Termin ten został wprowadzony przez Francuzów w XIX w. Początki oddziaływania francuskiego na tym obszarze można datować na okres panowania Ludwika XIV, natomiast faza podboju kolonialnego rozpoczęła się w drugiej połowie XIX stulecia. Nie tylko prześladowanie misjonarzy katolickich i miejscowych chrześcijan dały pretekst do zbrojnej interwencji, lecz także potrzeba zbudowania nowych rynków zbytu dla rodzimego kapitału i rywalizacja z innymi mocarstwami. W XIX w. Wietnam z niezależnego królestwa na kilkadziesiąt lat stał się kolonią francuską. Budowali oni koleje, porty, drogi, ale równocześnie czerpali korzyści z eksploatacji surowców i innych dóbr. W końcu XIX w. Wietnamczycy bezskutecznie popróbowali odzyskać suwerenność. Od czasów I wojny światowej kolonizatorzy zaczęli inwestować w edukację Wietnamczyków z myślą zbudowania grupy lojalnych wobec siebie obywateli. Jak to zwykle bywa w takich przypadkach, równocześnie powstała grupa osób krytycznie nastwiona do francuskiego systemu wyzysku. W końcu lat trzydziestych XX w. na silnego gracza wyrosła Japonia i przez okres II wojny światowej ugruntowała silną pozycję w regionie, aż w marcu 1945 r. usunęła francuską administrację w Wietnamie.Zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania rozmowy z dr. Igorem Chabrowskim, pracownikiem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. #Indochiny #Wietnam #Francja #japonia #chiny # #jezuici #kolonializm #Sajgon #Vichy #konferencjawPoczdamie#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:24:25
--------
1:24:25
Litwa na rozstajach dziejów od zaborów do niepodległości. Prof. Rafał Wnuk
Nowoczesny naród litewski zaczął się kształtować w drugiej połowie XIX w. Przyszła litewska elita wyrosła z warstwy bogatych chłopów. Szczególnie ważną rolę w litewskim odrodzeniu narodowym odegrał Jonas Basanavičius, który zreformował litewską ortografię, a także przyczynił się do tworzenia kultury narodowej w oparciu o tradycję ludową. Główne zagrożenie dla litewskiej kultury i tożsamości upatrywano w polskiej dominacji. Począwszy od 1905 r. litewski ruch narodowy dążył do wywalczenia autonomii i praw narodowych kosztem Polaków w ramach Imperium Rosyjskiego. I wojna światowa umożliwiała Litwinom proklamowanie w 1918 r. niepodległości. Kością niezgody pomiędzy Polakami i Litwinami było jednak Wilno. Ostateczna klęska koncepcji federacyjnych Józefa Piłsudskiego („bunt” Lucjana Żeligowskiego) sprawiła, że znalazło się ono w granicach państwa polskiego. Od drugiej połowy lat dwudziestych w Republice Litewskiej zaznaczyły się tendencje autorytarne. Od 1926 aż do 1940 r. urząd prezydenta sprawował Antanas Smetona, który poszerzał kompetencje głowy państwa. Po wybuchu II wojny światowej Litwa znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, ale początkowo zachowała niepodległość. Dopiero w czerwcu 1940 r. znalazła się pod okupacją sowiecką, a następnie włączono ją w skład ZSRR, jako kolejną republikę. Od tego momentu następowała stopniowa sowietyzacja kraju.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Rafałem Wnukiem, dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej i pracownikiem KUL Jana Pawła II.#litwa #aušra, #JonasBasanavičius, #wilno , #piłsudski, #LucjanŻeligowski, #LitwaŚrodkowa, #Smetona, #sowietyzacja#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
--------
1:18:50
--------
1:18:50
Gorzki smak wolności Gruzja po 1989 r. cz.1. Pan Wojciech Górecki
Po upadku Imperium Rosyjskiego i wskutek rewolucji bolszewickiej Gruzja bardzo krótko, bo jedynie przez trzy lata (1918–1921) cieszyła się niepodległym państwem. Na następne siedemdziesiąt lat znalazła się pod dominacją sowiecką. Dopiero czasy pierostrojki pozwoliły na realne myślenie o odzyskaniu pełnej niepodległości. Jesienią 1990 r. opozycja wygrała pierwsze od 1921 r. wolne wybory do Rady Najwyższej Gruzji, co pozwoliło na odsunięcie od władzy komunistów. Po ogłoszeniu niepodległości w kwietniu 1991 r. pierwszym prezydentem Gruzji został Zwiad Gamsachurdia. Upadek ZSRR, a przede wszystkim zerwanie powiązań gospodarczych spowodowały ostry kryzys gospodarczy i bardzo szybką pauperyzację gruzińskiego społeczeństwa. Doszło do wojny domowej i obalenia prezydenta. Co gorsza wskutek wojen w latach 1991–1993 Gruzja utraciła kontrolę nad Abchazją i Osetią Południową. Stery upadłego państwa przejął niedawny minister spraw zagranicznych ZSRR, a wcześniej pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Gruzji, Edurard Szewardnadze. Był on jedną z twarzy pierestrojki i bliskim współpracownikiem Michaiła Gorbaczowa. Gruzja zmagała się z kryzysem gospodarczym i była przeżarta korupcją i nepotyzmem. W 2003 r. nastąpił kres jego władzy wskutek bezkrwawej Rewolucji Róż.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Wojciechem Góreckim, analitykiem Ośrodka Studiów Wschodnich, autorem m.in. książek Toast za przodków (Wołowiec 2010, 2017) i Wieczne państwo. Opowieść o Kazachstanie (Wołowiec 2024).#Gruzja, #Kaukaz, #Abchazja, #Osetia, #MerabKostawa, #ZwiadGamsachurdia, #EduardSzewardnadze, #RewolucjaRóż, #MicheilSaakaszwili #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
Popularnonaukowy kanał o historii najnowszej prowadzony przez historyków i nauczycieli.
Jesteśmy grupą historyków, nauczycieli, edukatorów i osób, którym zwyczajnie zależy na przekazywaniu wiedzy o przeszłości uwzględniający różne punkty widzenia i zgodny z regułami warsztatu historycznego. Zamierzamy oddawać głos profesjonalnym, uznanym historykom odpowiedzialnie analizującym przeszłe wydarzenia. Chcemy tworzyć alternatywę zarówno wobec usłużnej wobec władzy historiografii d
Polska