Włosy, boginie i tabliczki, czyli kobiety w starożytnym Bliskim Wschodzie
Najnowszy odcinek kobiecej serii w „Polityce o historii” poświęcamy kobietom starożytnego Bliskiego Wschodu. Dominika Lewandowska, orientalistka z Uniwersytetu Warszawskiego, opowiada, czy kobiety mogły się uczyć pisać, kto zakrywał włosy i co o cielesności mówią źródła sprzed tysięcy lat. Dowiecie się, jak wyglądało życie codzienne kobiet w Asyrii i Anatolii oraz jakie miały prawa. Poruszamy temat prostytucji świątynnej, fascynacji włosami, rozwodów i opieki nad dziećmi. Mówimy też o piszących kapłankach, adopcjach, listach do mężów i kobiecej sprawczości. Nie zabrakło wątku trzeciej płci, „żonach podróżnych” i mitologii Isztar. To opowieść o silnych, przedsiębiorczych kobietach i tabliczkach, które wciąż mają wiele do powiedzenia. Z Dominiką Lewandowską rozmawia Agnieszka Krzemińska.
Chcesz więcej rzetelnych treści historycznych? U nas znajdziesz analizy, rozmowy z badaczami i książki, które warto znać. Skorzystaj ze specjalnej oferty: 30% zniżki na roczną subskrypcję z kodem historia30 na stronie www.polityka.pl/kod/historia30.
--------
59:16
Bić się czy nie bić. Tragiczne wybory i polskie podziemie po 1945 r.
W tym odcinku rozmawiamy z historykiem Sławomirem Poleszakiem, współautorem (wraz z Rafałem Wnukiem) książki „Niezłomni czy realiści. Polskie podziemie antykomunistyczne bez patosu”, laureatem Nagrody Historycznej „Polityki” im. Mariana Turskiego. To opowieść o dramatycznych decyzjach, jakie musieli podejmować żołnierze AK i członkowie konspiracji po drugiej wojnie światowej. Bez patosu, bez uproszczeń, za to z faktami i przykładami z pierwszej ręki. Dlaczego maj 1945 był momentem przełomowym dla tysięcy ludzi? Jakie były realne dylematy moralne i polityczne dowódców AK? W jaki sposób decyzje z Jałty wpłynęły na losy polskiego państwa podziemnego? Gdzie kończył się opór, a zaczynała brutalizacja i przemoc?
Chcesz więcej rzetelnych treści historycznych? Odkryj analizy, rozmowy z badaczami i polecane książki. Skorzystaj ze specjalnej oferty: 30% zniżki na roczną subskrypcję z kodem temat30 na stronie www.polityka.pl/kod/historia30.
(00:18) Wstęp do rozmowy
(01:32) Maj 1945: jaka była atmosfera polskiego podziemia?
(09:50) Czym kierowali się dowódcy Armii Krajowej w swoich decyzjach
(14:35) Decyzje Jałty a wpływ na struktury państwa polskiego
(18:04) Pomysł na nową formę konspiracji
(25:33) Jak wyglądało zaangażowanie wywiadu
(32:25) Życiorysy, na podstawie których opowiadane jest polskie podziemie
(38:36) Brutalizacja życia codziennego
(40:54) Podsumowanie.
--------
41:59
Dzieciństwo bez dzieciństwa, czyli o pracy dzieci, której nie chcemy pamiętać
Dzieciństwo kojarzy się dziś z zabawą, nauką i opieką dorosłych. Ale jeszcze w XIX i XX w. tysiące dzieci w Polsce zamiast szkoły trafiało do fabryk, kopalń i na służbę. Pracowały od najmłodszych lat, często wycieńczone, głodne, bez dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej. W rozmowie inspirowanej książką Magdaleny Kopeć „Pastuszkowie, gazeciarze, tkaczki” mówimy o losie dzieci robotników, służących i ulicznych sprzedawców. Poruszamy temat milczenia wokół pracy dzieci, braku źródeł historycznych i mechanizmów psychologicznych, które wpływają na pamięć dorosłych o tamtych czasach.
(00:12) Wstęp do rozmowy z Magdaleną Kopeć
(01:04) Skąd pomysł na książkę o pracy dzieci
(03:34) Dlaczego dorośli nie chcieli wspominać pracy z dzieciństwa
(08:34) Dziecko jako tabula rasa; dlaczego dzieci chciały być jak rodzice?
(11:52) Gdzie dzieci pracowały najczęściej
(15:30) Praca dzieci, która reperuje budżet rodzinny
(19:07) O obowiązku edukacji dzieci
(27:05) Gdzie dziecko miało gorzej: na wsi czy w mieście
(32:38) Jak praca wpływała na ciała dzieci
(38:17) O dzieciach, które trafiły na ulicę
(45:50) Wspominanie i wypieranie dzieciństwa
(52:32) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję standard, kupując ją na stronie sklep.polityka.pl.
--------
53:41
Kim byli budowniczowie getta warszawskiego? To miało być śmiertelnie skuteczne
Kto wymyślił warszawskie getto? Jaką rolę w polityce prowadzącej do Zagłady odegrali inteligenci? Niemiecki reżim okupacyjny potocznie kojarzy się z sadystycznym gestapowcem bądź tłustym i przekupnym żandarmem. Zapominamy, że stworzyli go Niemcy i Austriacy ze stopniem doktora. Doktor przed nazwiskiem mieli Hans Frank bądź Ludwig Fischer, gubernator Dystryktu Warszawskiego. Wszystko miało być racjonalnie zaplanowane i, jak się wkrótce okazało, śmiertelnie skuteczne. O początkach warszawskiego getta z Justyną Majewską, autorką książki „Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego”, za którą otrzymała tegoroczną Nagrodę Historyczną im. Mariana Turskiego w kategorii debiuty, rozmawia Marcin Zaremba.
(00:17) Wstęp
(01:05) Kto wymyślił warszawskie getto
(08:08) Czemu na początku miało służyć koncentrowanie Żydów w jednym miejscu
(10:05) Dwa duże plany Niemców względem Żydów
(13:47) Kto był organizatorem Zagłady Żydów? Kim byli ci ambitni Niemcy?
(18:08) Co było najgorsze w codziennym funkcjonowaniu w warszawskim getcie
(22:43) O szczelinach w życiu getta
(27:40) O ogłoszeniach drobnych
(29:52) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję standard, kupując ją na stronie sklep.polityka.pl.
--------
31:01
Mnisi, sodomia i trzecia płeć, czyli Kościół w XI wieku. Co trafiło do papieskiej szkatuły?
Czy w XI-wiecznym Kościele naprawdę istniała „sodomicka zaraza”? Dlaczego papież milczał wobec homoseksualizmu wśród duchownych? I kim był Piotr Damiani: fanatycznym moralistą czy wizjonerskim intelektualistą? Prof. Krzysztof Skwierczyński z Uniwersytetu Warszawskiego zabiera nas w podróż przez cielesne i duchowe napięcia średniowiecza. Mówimy o seksualności, płci, hipokryzji, reformie Kościoła i traktatach, które przez wieki zalegały w papieskiej szkatułce. Damiani pisał o „płci anielskiej”, pokusach Chrystusa i roli męskości w kapłaństwie. Choć przez wieki nierozumiany, dziś wraca jako jeden z najciekawszych myślicieli epoki. Z prof. Skwierczyńskim rozmawia Agnieszka Krzemińska.
(00:12) Wstęp
(01:00) Kim był Piotr Damiani i czym zasłynął
(07:45) O najcięższych grzechach
(16:45) O tym, jak tworzyło się społeczeństwo represyjne
(23:47) Damiani o kwestiach płci: czym była trzecia płeć?
(30:27) „Przebieranki”: co oznaczały?
(39:45) Nasze wyobrażenie o kwestiach seksualnych w średniowieczu
(48:15) Podsumowanie.
Chcesz lepiej poznać historię i tematy poruszane w naszych podkastach? Wykup dostęp do Polityka.pl i odkryj bogaty zbiór materiałów na wiele tematów, od historii przez politykę po kulturę. Skorzystaj z kodu HISTORIA30 i otrzymaj 30% zniżki na subskrypcję standard, kupując ją na stronie sklep.polityka.pl.
--------
50:31
O Polityka o historii
Polityka o Historii to podkast tygodnika „Polityka” o wydarzeniach historycznych i ich wpływie na współczesny świat. Rozmowy z ekspertami zajmującymi się historią Polski i świata. Podkast dla tych, którzy chcą zrozumieć przeszłość, by lepiej rozumieć teraźniejszość. Zapraszają dziennikarze tygodnika „Polityka”: Agnieszka Krzemińska i Marcin Zaremba. Nowe odcinki co tydzień, we wtorek rano.
Polska