Polityka o historii: Rewolucja irańska. Dlaczego wybuchła, jak zmieniła Bliski Wschód
W dzisiejszym odcinku podkastu „Polityka o historii”: rewolucja w Iranie. Łukasz Wójcik z tygodnika „Polityka” opowiada, jak wyglądał Iran przed rewolucją islamską, dlaczego ropa jest wszędzie i czym była sama rewolucja islamska w Iranie z 1979 r. Kim był Ruhollah Chomeini, który rządził Iranem, a kim jest jego obecny przywódca ajatollah Ali Chamenei? Rządzi krajem od kilku dekad, a teokracja w Iranie jest bezsprzeczna. Co to znaczy?
W rozmowie wyjaśniamy także sens ataku USA na Iran w 2025 r. i zastanawiamy się, czy wojna Iran vs USA jest możliwa. W rozmowie także takie wątki: sunnici a szyici, jakie są różnice? Irak i Iran: o co chodzi w konflikcie, który trwał osiem lat? I dlaczego w Iranie ciągle wracają protesty. Rewolucja irańska: wszystko, co należy wiedzieć. Zaprasza Marcin Zaremba, Polityka o historii.
--------
56:29
--------
56:29
Polityka o historii: Antysemityzm w PRL, czyli Moczar, Gomułka i Marzec 1968
W pierwszym odcinku po wakacyjnej przerwie: prof. Paweł Machcewicz i antysemityzm w Polsce w czasach PRL, czyli Mieczysław Moczar, Władysław Gomułka i Marzec 1968. Jak moczarowcy wpłynęli na nastroje antyżydowskie i antysyjonizm, gdy trwały czasy Gomułki? Czy protesty studentów i 1968 r. był inicjatywą oddolną, a może narzędziem politycznym w rękach frakcji we władzach PZPR, które skupione były wokół Mieczysława Moczara? Kto rozpowszechniał tezę, że Żydzi byli odpowiedzialni za stalinizm w Polsce, i dlaczego? Omówimy też narodowy komunizm i jego powiązania z PRL. Zapraszamy do oglądania i słuchania!
--------
46:45
--------
46:45
Nie ma jednej Hiszpanii. Posłuchaj, jeśli chcesz ją odwiedzić i zrozumieć
Dr Paweł Szadkowski z Uniwersytetu w Białmystoku prowadzi nas przez dzieje Półwyspu Iberyjskiego, gdzie warstwy Iberów, Basków, Rzymian, Wizygotów i Arabów ułożyły skomplikowaną mozaikę kultur. Od uprzemysłowionego Kraju Basków i rybackiej Asturii, przez dumną Katalonię, po wielokulturową Andaluzję odkrywamy, że wspólna flaga zasłania plątaninę języków, mitów i ambicji. Rozmawiamy o rekonkwiście, dziś chętnie przywoływanej przez skrajną prawicę, o inkwizycji demonizowanej bardziej, niż na to zasługuje, i o tym, jak Cortés, Karol V oraz złoto Ameryk zbudowały pierwsze globalne imperium, którego Hiszpania nie potrafiła utrzymać. To historia kraju rozdartego między idealizmem Don Kichota a pragmatyzmem Sancho Pansy.
Kim byli pierwsi mieszkańcy Półwyspu Iberyjskiego i jakie ślady po nich pozostały? Jak naprawdę wyglądała rekonkwista? Na czym polegał hiszpański model kolonializmu? Czym jest Hispanidad? Dlaczego Hiszpania utraciła swoje światowe imperium?
Chcesz więcej rzetelnych treści historycznych? U nas znajdziesz analizy, rozmowy z badaczami i książki, które warto znać. Skorzystaj ze specjalnej oferty: 30% zniżki na roczną subskrypcję z kodem HISTORIA30 na stronie www.polityka.pl/kod/historia30.
--------
1:01:46
--------
1:01:46
Marian Turski dziś skończyłby 99 lat. Szedł na rekord, nie ma takiego drugiego
W specjalnym odcinku „Polityki o historii” Marcin Zaremba i Wiesław Władyka wspominają redakcyjnego kolegę i historyka Mariana Turskiego, który 26 czerwca obchodziłby 99. urodziny.
Marian szedł na akord. Od 1958 r. aż do swojej śmierci w 2025 nieprzerwanie redagował w tygodniku „Polityka” teksty historyczne. Trudno wskazać w Polsce drugiego takiego redaktora. Co tydzień przez 52 tygodnie w roku przygotowywał do druku jeden, czasami dwa artykuły o tematyce historycznej: wywiady, eseje, teksty źródłowe. Czasami sam pisał, częściej zamawiał. Już w latach 60. skupił wokół „Polityki” grono znakomitych historyków: Juliusza Bardacha, Janusza Tazbira, Stefana Kisielewskiego, Tadeusza Manteuffela. Z kolejnymi dekadami udostępniał łamy tygodnika coraz młodszym adeptom historii, tworzył miejsce dla sporów i debat, ale także wzór po prostu ciekawego opowiadania o przeszłości. Daniel Passent kiedyś powiedział: „z trudem można znaleźć znanego historyka, który nie pisał do »Polityki« bądź nie był jurorem lub laureatem Nagrody Historycznej”. Ale Marian Turski poszedł na rekord również w innej dyscyplinie: od 1958 r. szefował jury Nagrody Historycznej „Polityki”. Nagroda, od 2025 r. jego imienia, jest najdłużej w Polsce przyznawanym wyróżnieniem za książki historyczne.
Jakim redaktorem był Marian Turski i jak się z nim współpracowało? Jak rozwijał się na przestrzeni lat? Dlaczego Marian Turski nie zdecydował się wyemigrować? I dlaczego zainicjował Nagrody Historyczne „Polityki”?
Chcesz więcej rzetelnych treści historycznych? U nas znajdziesz analizy, rozmowy z badaczami i książki, które warto znać. Skorzystaj ze specjalnej oferty: 30% zniżki na roczną subskrypcję z kodem HISTORIA30 na stronie www.polityka.pl/kod/historia30.
--------
40:26
--------
40:26
90 lat Polskiego Słownika Biograficznego. I powstaje nadal! To fenomen w skali świata
W najnowszym odcinku, którego specjalnym gospodarzem jest prof. Wiesław Władyka, rozmowa z prof. Andrzejem Romanowskim, nagrodzonym tegoroczną Nagrodą Historyczną im. Mariana Turskiego, redaktorem naczelnym Polskiego Słownika Biograficznego. PSB to dzieło unikatowe w skali światowej: ma już 90 lat, liczy prawie 300 tys. biogramów i wciąż powstaje. Tworzony przez tysiące autorów, jest pomnikiem polskiej historiografii i pamięci narodowej. A sam prof. Romanowski to uczony o ogromnym dorobku, ale też publicysta o wyrazistych poglądach, znany z odważnych ocen PRL, Jaruzelskiego i polityki historycznej, o czym również rozmawiamy.
Chcesz więcej rzetelnych treści historycznych? U nas znajdziesz analizy, rozmowy z badaczami i książki, które warto znać. Skorzystaj ze specjalnej oferty: 30% zniżki na roczną subskrypcję z kodem historia30 na stronie www.polityka.pl/kod/historia30.
--------
40:26
--------
40:26
O Polityka o historii
Polityka o Historii to podkast tygodnika „Polityka” o wydarzeniach historycznych i ich wpływie na współczesny świat. Rozmowy z ekspertami zajmującymi się historią Polski i świata. Podkast dla tych, którzy chcą zrozumieć przeszłość, by lepiej rozumieć teraźniejszość. Zapraszają dziennikarze tygodnika „Polityka”: Agnieszka Krzemińska i Marcin Zaremba. Nowe odcinki co tydzień, we wtorek rano.