Powtórka z podstaw: Iran. Zapis streamu z Marcinem Krzyżanowskim z 24.06.2025
Marcin Krzyżanowski, iranista z Uniwersytetu Jagiellońskiego, udzielał odpowiedzi na moje i publiczności pytania o Iran, jego historię najnowszą, politykę, kulturę i współczesny system.Skąd wzięła się dynastia Pahlavich i czy rzeczywiście jest prawomocną władzą, jak przekonywał niedawno Michał Bilewicz?Czy Republika Islamska musi posuwać się do fałszowania wyborów i jak wygląda wybieranie nowego rahbara?Jak bliski upadku jest system we współczesnym Iranie?O tym wszystkim i wielu innych kwestiach usłyszycie w tym zapisie rozmowy!***Spotkania takie jak to odbywają się dzięki wsparciu widzów i słuchaczy!Jeśli chcesz, by Stosunkowo Bliski Wschód mógł się rozwijać jako projekt, rozważ wsparcie przez Patronite.pl, Buycoffee.to lub subskrypcję katulski.substack.com
--------
1:29:50
Czy Polska aresztuje Netanjahu? O tym jak rozmontować prawo międzynarodowe
Zbliżają się uroczystości upamiętniające wyzwolenie obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, a wraz z nadchodzącą datą coraz częstsza w Polsce jest dyskusja o tym, czy dopuścić do udziału w ceremonii Benjamina Netanjahu - premiera Izraela za którym Międzynarodowy Trybunał Karny wystawił nakaz aresztowania.
8 stycznia prezydent Andrzej Duda zwrócił się do rządu z prośbą o zapewnienie Netanjahu bezpieczeństwa, w razie gdyby zdecydował się na przyjazd do Polski - prośba o tyle kłopotliwa, że wymaga złamania międzynarodowych zobowiązań i traktatów, których Polska jest sygnatariuszem.
Premier Donald Tusk w odpowiedzi prezydentowi postanowił opublikować uchwałę, która zapewnia "wolny i bezpieczny dostęp i udział" w ceremonii upamiętnienia "najwyższym przedstawicielom Państwa Izrael".
Czy to oznacza, że Polską łatwo jest manipulować i naciski ze strony Stanów Zjednoczonych i Izraela sprawiają, że umowy międzynarodowe, których stroną jest Polska są bezwartościowe? Jak uchwała Rady Ministrów z 9 stycznia wpłynie na przyszłość ładu międzynarodowego i wagę instytucji takich jak MTK, ale także NATO czy Unii Europejskiej? Czy wizja świata politologicznych realistów, w której stosunkami międzynarodowymi kieruje wyłącznie brutalna siła militarna i ekonomiczna, właśnie zdaje ostateczny test?
O tym wszystkim rozmawiam z dr Agnieszką Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Zapraszam też do lektury omawianych w odcunku:
listu otwartego Clifforda D. Maya do ministra Radosława Sikorskiego,
wspomnianej uchwały Rady Ministrów,
ustawy Illegitimate Court Counteraction Act.
***
Jeśli uważasz ten odcinek za wartościowy możesz dołączyć do grona osób, dzięki którym Stosunkowo Bliski Wschód powstaje! Postaw mi wirtualną kawę na buycoffee.to, dołącz do Patronek i Patronów na Patronite.pl.
--------
59:51
Czy to koniec Asada?
Od tygodnia rebelianci w Syrii dokonują spektakularnych sukcesów w zdobywaniu kolejnych terytoriów kraju, a armia Baszara al-Asada nie była w stanie powstrzymać ofensywy na strategiczne miasta jak Aleppo, Hama czy Daraa. Rebelianci nie zatrzymują się i niedługo mogą być w stanie odciąć syryjskiego dyktatora od potencjalnej pomocy z Iranu. Dotychczasowi sojusznicy Baszara al-Asada zdają się jednak nie być w stanie lub nie chcieć pomagać prezydentowi z Damaszku.
Czy to już moment, w którym powinniśmy mówić o końcu syryjskiego prezydenta? Kogo w regionie i poza nim powinny cieszyć sukcesy Hajat Tahrir asz-Szam? Jakie jeszcze możliwości ma Baszar al-Asad?
O tym opowiada mi Marcin Krzyżanowski, ekspert Instytutu Badań nad Turcją i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego.
--------
40:22
Warunkowe bezpieczeństwo
W ubiegłym tygodniu między Izraelem a Hezbollahem ogłoszono zawieszenie broni, które w założeniu miało przerwać trwające od kilku tygodni walki w Libanie i Izraelu. Zawieszenie broni zostało jednak obłożone warunkami, które pokazują, że obie strony pozostają w gotowości do walki. Co więcej, już po jego wprowadzeniu w życie dochodziło do wymiany ognia między walczącymi stronami.
Dlaczego do tego zawieszenia broni doszło w tym momencie? Czy Izraelczycy osiągnęli deklarowane cele strategiczne i taktyczne swojej operacji na terytorium północnego sąsiada? Czy Hezbollah jest na tyle osłabiony, że libańska armia będzie w stanie kontrolować całe terytorium kraju cedrów?
O tym opowiada mi dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Odcinek zaczynamy jednak od rozmowy o sytuacji humanitarnej w Libanie i działalności Polskiej Akcji Humanitarnej. Prowadzone od kilku lat centrum GLOW świadczące przede wszystkim usługi edukacyjne dla młodszego pokolenia Libańczyków zostało uszkodzone wskutek działań wojennych. Jak to wpłynie na działalność PAH w kraju i jak PAH i inne organizacje humanitarne przygotowują się do nadchodzącej wielkimi krokami zimy?
O tym mówi mi Helena Krajewska, rzeczniczka prasowa Polskiej Akcji Humanitarnej.
--------
1:05:45
Mocne uderzenie Izraela na Liban. Co mówi prawo międzynarodowe?
W ostatnich tygodniach Izrael utrzymuje inicjatywę i przeprowadził kilka ataków i operacji przeciwko Hezbollahowi w Libanie. W izraelskich bombardowaniach Kraju Cedrów zginęło kilkaset osób, a kilka tysięcy zostało ranych. Co więcej, wskutek wzajemnych ostrzałów łączna liczba zmuszonych do opuszczenia domów Izraelczyków i Libańczyków wynosi nawet kilka tysięcy osób. Nad Libanem wisi też groźba izraelskiej inwazji lądowej, przypominająca mieszkańcom ponure czasy wojny w 2006 roku czy nawet wojny domowej, tym bardziej, że izraelscy wojskowi i media spekulują na temat możliwości utworzenia "strefy buforowej" w południowej części Libanu, co de facto oznaczałoby powrót do okupacji, która zakończyła się w roku 2000.
Hezbollah potwierdził także, że w nalocie na szyicką dzielnicę Bejrutu zginął Hassan Nasrallah, sekretarz generalny Hezbollahu prowadzący organizację od 1992 roku.
O sytuacji w Libanie, roli Hezbollahu w libańskiej polityce i systemie politycznym Kraju Cedrów rozmawiam z Sarą Nowacką, analityczką Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Rozmowa nagrywana była w piątek 27.09, więc w dalszej kolejności usłyszycie mój komentarz do doniesień o zabójstwie Nasrallaha. Komentarz również powstał jeszcze przed potwierdzeniem śmierci przez Hezbollah, niemniej jednak jego treść pozostaje aktualna.
O definicji agresora, prawie do okupacji, legalności tworzenia stref buforowych i tym, czy izraelska operacja wysadzenia pagerów, którymi posługiwali się bojownicy i politycy Hezbollahu może mieć znamiona działalności terrorystycznej rozmawiam z dr Mateuszem Piątkowskim z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
***
Jeśli uważasz ten odcinek za wartościowy możesz dołączyć do grona osób, dzięki którym Stosunkowo Bliski Wschód powstaje!
1. Postaw mi wirtualną kawę na https://buycoffee.to/stosunkowobliskiwschod
2. Dołącz do Patronek i Patronów na https://patronite.pl/stosunkowobliskiwschod
3. Subskrybuj https://katulski.substack.com
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast, w którym rozmawiam z ekspertami o bieżących wydarzeniach na Bliskim Wschodzie, a od czasu do czasu samodzielnie opowiadam o istotnych tematach.
Polska