Powered by RND
PodcastySpołeczeństwo i KulturaAmeryka dla Zaawansowanych

Ameryka dla Zaawansowanych

Marcin Firlej
Ameryka dla Zaawansowanych
Najnowszy odcinek

Dostępne odcinki

5 z 49
  • USA Rosja: jak rywalizacja dwóch mocarstw z zimnej wojny przeszła w epokę relacji Trump Putin
    Kiedy mówimy o relacjach USA Rosja, najczęściej widzimy memy, strach, legendy i polityczne fantazje. Ale prawda jest dużo ciekawsza i... znacznie bardziej niepokojąca. W dzisiejszym odcinku wchodzimy głębiej niż większość komentarzy medialnych, bo relacje USA Rosja nie są już zimną wojną ani grą o prestiż. To konflikt oparty na pamięci, obsesjach, emocjach i ambicjach, które przenikają polityka w USA, kształtują potęga USA i odbijają się echem na całym świecie. Jeśli zastanawiacie się, dlaczego ta relacja wciąż dyktuje rytm globalnych napięć, to jest właśnie ten moment, w którym warto założyć słuchawki.Jeśli chcesz wesprzeć projekt odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Ten odcinek to nie historia USA z suchej perspektywy podręczników. To opowieść o tym, jak supermocarstwa przestają myśleć racjonalnie i zaczynają działać tak, jakby każde ustępstwo było upokorzeniem. O tym, jak media w USA tworzą równoległe narracje, w których Putin jest raz szachistą, raz gangsterem, a raz nudnym biurokratą z KGB. O tym, jak Trump wchodzi na scenę i nagle relacja Trump Putin staje się nie dyplomacją, lecz polityczną psychodramą : fascynacją, lękiem, kalkulacją i całkiem realnymi konsekwencjami dla sojuszy, Ukrainy i całego Zachodu.Zbieram tu wszystkie elementy układanki: historia USA, dawny resentyment Moskwy, wojny informacyjne, cyberataki, geopolityczne przesunięcia i zderzenie dwóch wizji świata. A jednocześnie zadaję kluczowe pytanie: jakim cudem po 80 latach od zakończenia II wojny światowej relacja USA Rosja nadal decyduje o bezpieczeństwie Europy, przyszłości NATO i tym, czy globalny porządek przetrwa rok 2025?Ten odcinek nie jest o chronologii wydarzeń. Jest o mechanizmie. O logice konfliktu, która działa niezależnie od tego, kto zajmuje Biały Dom, w czyich rękach Kongres USA, czy rządzą republikanie czy demokraci i od tego, czy Kreml udaje partnera, czy wroga. I jest o tym, dlaczego w tej układance emocje potrafią być równie ważne jak rakiety.Jeśli chcecie zobaczyć, co naprawdę znajduje się pod powierzchnią relacji dwóch największych antagonistów Zachodu - koniecznie posłuchajcie. Ta część serii jest kluczem do zrozumienia reszty.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    1:00:49
  • Mit upadku DEI staje się wiralową opowieścią o Ameryce, czyli amerykańskie wojny kulturowe przenoszą się do Polski
    Wojny kulturowe stały się dziś jednym z najpotężniejszych narzędzi narracyjnych w debacie o Ameryce i jednym z najłatwiejszych sposobów na generowanie emocji, strachu i prostych odpowiedzi. Kanał "Nie wiem, ale się dowiem!" stawia tezę, że „Amerykanie są zmęczeni DEI” i że USA rzekomo odchodzą od polityki równościowej. W rzeczywistości ta opowieść niewiele mówi o Ameryce, a bardzo dużo o tym, jak wojny kulturowe działają w internecie, gdzie uproszczenia zastępują fakty. Bo "DEI's not dead".Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Dziękuję za słuchanie!Nadszedł czas aby spojrzeć jak twórcy internetowi interpretują rzeczywistość USA, ignorując podstawowy fakt: Stany Zjednoczone nie są jednolitym systemem. Rząd federalny to jedno, pięćdziesiąt stanów to drugie, tysiące uniwersytetów - trzecie, a sektor prywatny, działa według zupełnie innych zasad. W tej mozaice nawet Biały Dom i zasiadający w nim Donald Trump, nie mogą wszystkiego, bo społeczeństwo USA funkcjonuje inaczej niż polityczne slogany i sprowadzające je do memów narracje. Gdy ktoś opowiada, że „DEI upadło”, mówi więcej o własnej potrzebie prostego świata niż o rzeczywistości. W praktyce firmy i uczelnie przestają używać słowa DEI, ale nadal finansują te same działania pod innymi nazwami — bo to nie moda, tylko część standardów rynku pracy i edukacji.W odcinku obalam kolejne uproszczenia: mit o postmodernistycznym spisku, mit o „zmęczeniu społecznym”, mit o rzekomym odwrocie korporacji oraz mit o moralnej panice, którą niby wywołały gender studies. Podczas gdy amerykańskie media prowadzą wewnętrzną debatę na temat języka, kosztów i skuteczności DEI w USA, polskie portale i influencerzy przerabiają to na sensacyjne nagłówki i szybkie wnioski. Polityka w USA zmienia się w zależności od tego, kto akurat rządzi, ale wartości i struktury nie poddają się tak łatwo dekretom prezydenckim.Prawda o Ameryce ginie w szumie informacyjnym, amerykański mit miesza się z wyobrażeniami o progresywizmie i konserwatyzmie, i jak te emocjonalne projekcje zaczynają żyć własnym życiem w Polsce. DEI staje się w tej narracji symbolem „lewackiego chaosu”, choć w rzeczywistości jest administrowaną procedurą: audyty płacowe, dostępność architektoniczna, zasady rekrutacji, wsparcie studentów pierwszego pokolenia. Mało emocjonalne? Pewnie tak. Ale w wojny kulturowe mało emocjonalne rzeczy nie mają szans. W tle tych uproszczeń pobrzmiewa także to, jak, republikanie, demokraci, a obecnie Donald Trump i polityka amerykańska jako całość od lat wykorzystują spory o tożsamość jako paliwo dla własnych narracji.Jak doszło do zwrotu na lewo naukowców w USA, dlaczego w Ameryce 2025 to właśnie tożsamość stała się osią konfliktu i jak to możliwe, że wideo na YouTube buduje fałszywy obraz całego kraju? Dlaczego kultura USA, media w USA, historia USA i realne dane zupełnie nie pasują do viralowych narracji? Posłuchajcie. Tu dostajecie opowieść nie o strachu, tylko o faktach. Jeśli chcecie zrozumieć, jak naprawdę wygląda kultura USA, dlaczego DEI wciąż istnieje tam, gdzie ma sens, i skąd biorą się polskie wyobrażenia o Ameryce, to jest odcinek, którego potrzebujecie.Zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    21:24
  • USA Rosja: trzy wieki sojuszy, zdrad, fascynacji i wrogości. Historia relacji dwóch potęg
    Relacje USA Rosja zawsze wyglądały inaczej, niż Amerykanie chcieliby o nich myśleć. Od misji Francisa Dany w Petersburgu po dzisiejszą retorykę Trump Putin – to nie opowieść o przyjaźni i chłodnych kalkulacjach, ale o dwóch państwach, które od 250 lat wymuszają na sobie ustępstwa, testują granice i szukają sposobu, by zdominować przeciwnika. W tym odcinku patrzymy na to, jak USA Rosja stały się jedną z najdziwniejszych par w geopolityce: w jednym wieku pełnych nadziei, w drugim nieufności, w trzecim – otwartej wrogości. A jednak wciąż na siebie patrzą. Wciąż próbują grać o wszystko. I wciąż wierzą, że tylko one mają realny wpływ na losy świata i potęgę USA.To nie jest wykład o faktach, lecz historia, którą trzeba zobaczyć od środka. Zaczynamy w 1781 roku, w ciasnym pokoju hotelowym, gdzie nastolatek John Quincy Adams obserwuje, jak jego mentor miesiącami błaga rosyjski dwór o audiencję. Bezskutecznie. A potem idziemy dalej: do czasów, w których historia Stanów Zjednoczonych splata się z Rosją bardziej, niż przyznałby to kiedykolwiek Biały Dom. Do momentu, gdy flota cara Aleksandra II wpływa do Nowego Jorku i staje się niespodziewanym „przyjacielem Unii”. Do dnia, w którym Alaska, wyśmiana jako „lodowa pustynia”, okazuje się jednym z najważniejszych aktywów, jakie kiedykolwiek zdobyła potęga USA.W tym odcinku przeanalizujemy także, jak narastała fascynacja rosyjską kulturą i dlaczego w pewnym momencie Ameryka czytała Tołstoja, podziwiała Czajkowskiego, a Balanchine tworzył fundamenty amerykańskiego baletu. To momenty, w których historia USA otwierała się na coś, co wydawało się dalekie i egzotyczne. A zaraz potem – gwałtownie się zamykała, gdy interesy USA i Rosji zderzały się w Chinach, Mandżurii czy Syberii.To część I serii, w której odsłaniamy, jak amerykańska polityka, Kongres USA, światowe ambicje i osobiste urazy kolejnych prezydentów wpływały na to, czy Waszyngton podaje Moskwie rękę… czy uderza pięścią w stół. Zobaczysz, jak łatwo jest przechodzić od podziwu do nienawiści, od „partnerstwa” do izolacji, od deklaracji poparcia do zimnej kalkulacji. I dlaczego współczesny konflikt USA Rosja nie jest anomalią, lecz logiczną konsekwencją trwającej od stuleci spirali nieporozumień, interesów i złudzeń.Skąd bierze się dzisiejsze napięcie, dlaczego relacja Trump Putin stała się politycznym symbolem, który definiuje debatę w Ameryce 2025, oraz czemu decyduje ona o bezpieczeństwie Europy i przyszłości Zachodu? Zastanówmy się wspólnie, czy odpowiedzialna za to jest chwiejąca się potęga USA, czy może administracja Trumpa i jej błędy. Posłucha o relacji dwóch potęg, które od 250 lat nie potrafią bez siebie żyć.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    55:20
  • Obietnice Mamdaniego i polityka w USA: czy Nowy Jork stanie się laboratorium zmian?
    To, co wydarzyło się w miniony piątek, wprawiło komentatorów w osłupienie i pokazało, jak nieprzewidywalna potrafi być polityka w USA. Donald Trump, który jeszcze do niedawna grzmiał o „komunistycznym wariacie”, spotkał się z nowo wybranym burmistrzem Nowego Jorku, Zohranem Mamdaniem, i nie krył zachwytu. Z języka prezydenta zniknęły inwektywy o „komunistach”, a w ich miejsce pojawiła się fascynacja energią młodego polityka. To wydarzenie sugeruje, że między Białym Domem a ratuszem w Nowym Jorku panuje specyficzne zawieszenie broni. Czy polityka w USA wkracza w erę, gdzie populista i socjalista znajdują wspólny język ponad partyjnymi podziałami?W tym odcinku analizujemy kulisy tego niezwykłego sojuszu egzotycznego. Stawiam tezę, że sympatia Trumpa do Mamdaniego nie jest przypadkowa. Program nowego burmistrza, choć nazywany przez media pomysłami skrajnej lewicy w Ameryce, w rzeczywistości opiera się na rozwiązaniach, które mają głębokie korzenie w historii Stanów Zjednoczonych. Trump, jako polityczny pragmatyk, wydaje się przynajmniej częściowo akceptować pomysły takie jak zamrożenie czynszów czy darmowy transport, widząc w nich ten sam populistyczny nerw, który dał mu zwycięstwo. To dowód na to, że amerykańskie wybory lokalne mogą redefiniować krajowe sojusze, a podział na prawicę i lewicę staje się coraz bardziej nieostry.Przyglądamy się genezie postulatów Mamdaniego, udowadniając, że nie są to idee zaczerpnięte z Marksa czy Lenina, lecz powrót do zapomnianych tradycji amerykańskiego progresywizmu. Omawiamy, jak polityka w USA ewoluuje pod wpływem kryzysu kosztów życia i dlaczego rozwiązania uważane za radykalne – jak opodatkowanie wielkich uniwersytetów typu Columbia czy NYU – nagle zyskują aprobatę nawet po prawej stronie sceny politycznej. To historia o tym, jak Nowy Jork staje się laboratorium zmian, a Zohran Mamdani wyrasta na gracza, z którym liczy się nawet sam Donald Trump.Ten odcinek jest kluczem do zrozumienia nowej dynamiki władzy nie tylko dla fanów podcastu Ameryka dla zaawansowanych. Zamiast ideologicznej wojny obserwujemy fascynujący eksperyment, w którym socjalizm w USA spotyka się z prawicowym populizmem. Czy to trwały pokój, czy tylko taktyczna pauza? Zapraszam na analizę, która wyjaśnia, dlaczego polityka w USA to gra, w której nigdy nie należy mówić „nigdy”.Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    19:43
  • Amerykański mit i prawda o Ameryce, czyli jak wyjątkowość ukształtowała politykę i społeczeństwo USA
    Mit może być drogowskazem albo zasłoną. Amerykański mit od początku działał jak jedno i drugie. W tym odcinku zaglądam pod powierzchnię opowieści, którą Stany Zjednoczone stworzyły na własny temat. To opowieść o kraju pewnym swojej misji, ale także o społeczeństwie, które przez dziesięciolecia uczyło się patrzeć na siebie jak na wzorzec i przestawało dostrzegać, że wzorce zawsze mają pęknięcia. I że te pęknięcia mówią często więcej niż deklaracje o wielkości.Zastanawiam się, skąd bierze się przekonanie, że amerykański sen jest potwierdzeniem dziejowego przeznaczenia. Skąd ten odruch, który każe widzieć osobisty sukces jako dowód moralnej przewagi państwa. I dlaczego amerykański mit potrafi przetrwać każdą epokę, choć każda z nich dostarcza powodów, żeby go zanegować. W tle pojawia się prawda o Ameryce, ta mniej wygodna, związana z konkretnymi wyborami politycznymi, z wojną o symbole, z niechęcią do porównań z innymi demokracjami. To nie teoria akademicka, ale coś, co realnie wpływa na politykę w USA, na język debat, na rytuały życia publicznego.Przyglądam się temu, jak elity amerykańskie używają wyjątkowości jako narzędzia. Widać to w dyskusjach o wolności słowa w USA, gdzie idea symbolicznej świętości ściera się z prawną ochroną najmocniejszych form protestu. Widać w polityce amerykańskiej, która dzięki mitowi buduje poczucie niepodważalnej racji, nawet gdy statystyki i porównania podważają pewne narracje. Widać w kulturze USA, która eksportuje amerykański styl życia jako obietnicę, choć sama zmaga się z konsekwencjami własnej historii.To odcinek o tym, jak opowieści tworzą rzeczywistość. O tym, dlaczego amerykański mit jest tak odporny na fakty. O tym, co daje ludziom, ale też co im odbiera. I o tym, że wyjątkowość nie jest cechą, którą można odziedziczyć. To projekt wymagający czegoś znacznie trudniejszego niż wiara w narodową misję. Wymaga odwagi, żeby patrzeć na siebie bez iluzji.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    50:38

Więcej Społeczeństwo i Kultura podcastów

O Ameryka dla Zaawansowanych

Ameryka dla Zaawansowanych to podcast o Stanach Zjednoczonych, o polityce, historii i społeczeństwie tego kraju. Każdy odcinek wyjaśnia, jak działa amerykańska demokracja: od Konstytucji i Sądu Najwyższego po obywatelstwo, migrację i prawa człowieka. Marcin Firlej, dziennikarz i amerykanista mieszkający w USA, analizuje wydarzenia z Waszyngtonu, przyglądając się korzeniom współczesnych sporów – od Trumpa i „culture wars” po idee równości, wolności i tożsamości. To audycja dla tych, którzy chcą zrozumieć Amerykę bez mitów, w kontekście historycznym, politycznym i kulturowym. Słuchaj, jeśli interesują Cię: USA, amerykańska polityka, historia Stanów Zjednoczonych, społeczeństwo, prawa obywatelskie, konstytucja, Trump, demokracja i równość. Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
Strona internetowa podcastu

Słuchaj Ameryka dla Zaawansowanych, WojewódzkiKędzierski i wielu innych podcastów z całego świata dzięki aplikacji radio.pl

Uzyskaj bezpłatną aplikację radio.pl

  • Stacje i podcasty do zakładek
  • Strumieniuj przez Wi-Fi lub Bluetooth
  • Obsługuje Carplay & Android Auto
  • Jeszcze więcej funkcjonalności
Media spoecznościowe
v8.0.7 | © 2007-2025 radio.de GmbH
Generated: 12/7/2025 - 3:50:53 AM