Jak Ameryka przeszła drogę od kraju otwartych granic do państwa z najbardziej rozbudowanym systemem deportacji na świecie? To opowieść o narodzinach i ewolucji amerykańskich służb imigracyjnych - od XIX-wiecznych urzędników portowych i Ellis Island po współczesne agencje ICE i CBP pod rządami Donalda Trumpa. W odcinku usłyszysz o powstaniu Border Patrol, masowych deportacjach Meksykanów w latach 30., Operacji Wetback z 1954 roku, zmianach po 11 września oraz o tym, jak bezpieczeństwo narodowe stało się pretekstem do tworzenia potężnych struktur kontrolnych. Poznaj historię państwa, które zbudowało potęgę służb, by bronić granic i jednocześnie szczyci się, że jest krajem imigrantów.
--------
45:55
--------
45:55
Czy Amerykanie są Głupi, czyli Mit, który Przetrwał Dekady
Mit „głupiego Amerykanina” ma długą historię. W tym odcinku podcastu Ameryki dla Zaawansowanych analizujemy twarde dane, testy PISA i IQ, a także rozkładamy na części pierwsze stereotypy, by sprawdzić, jak naprawdę wypadają USA na tle świata. Poznasz historię testów Army Alpha i edukacyjnych nierówności w Bostonie, a także sukcesy amerykańskiej nauki – od Nobli po szczepionki mRNA. Wyjaśniamy, dlaczego Stany Zjednoczone nie są krajem mniej inteligentnym, lecz nierównym w dostępie do wiedzy.
--------
49:28
--------
49:28
Dwór Wiernych Mediów, czyli Wolność Słowa w USA
Wolność prasy pod presją: pozwy za miliardy, śledztwa za „przecieki” i historia, która ostrzega przed ciszą. Ten odcinek to kronika nacisku na amerykańskie media: od aresztowania Judith Miller po sprawy, które zdefiniowały Pierwszą Poprawkę, czyli Sedition Act z 1798 r., zamknięcie „Chicago Times” w 1863 r. oraz przełomową sprawę „Pentagon Papers” w czasach Nixona. Pokazuję, jak prawo bywało bronią przeciw prasie oraz jak sądy rozbrajały zagrożenia; dziś narzędzia są subtelniejsze, ale skutki równie dotkliwe: subpoeny, inwigilacja, pozwy SLAPP i „alternatywny” ekosystem medialny. Współcześnie obserwujemy wykluczanie reporterskich redakcji z briefingu, presję ekonomiczną i klimat strachu w newsroomach. To nie jest tylko spór o politykę medialną, ale walka o prawo obywateli do rzetelnej informacji. Historia uczy, że cisza bywa wyborem, a prasa - nawet pod presją - ma służyć rządzonym, nie rządzącym. CTA Jeśli cenisz niezależne dziennikarstwo, udostępnij odcinek, zostaw opinię w Apple Podcasts i dołącz do newslettera. To realnie zwiększa zasięg i pomaga utrzymać cykl.
--------
50:55
--------
50:55
Media Pod Ścianą, czyli Dekrety, Czystki i Cenzura w USA 2025
Wolność prasy w USA w 2025: co dzieje się z mediami, gdy polityka łączy dekrety, czystki kadrowe i presję prawną? W pierwszej części serii pokazujemy mechanizmy nacisku, od Project 2025 i decyzji FCC, przez spory o akredytacje w Białym Domu, po historyczne tarcze ochronne ustanowione przez Sąd Najwyższy jak Zenger i NYT v. Sullivan. W tle: cięcia w NPR/PBS, roszady w Voice of America/USAGM oraz ryzyko „pustyń informacyjnych”. W odcinku znajdziesz:• Jak działa presja prawna na redakcje i dziennikarzy.• Co mogą (i czego nie powinni) robić regulatorzy typu FCC.• Dlaczego precedensy Zenger i NYT v. Sullivan wciąż mają znaczenie.• Jak ograniczenia FOIA i cięcia w NPR/PBS zmieniają ekosystem.• Co oznaczają zmiany w Voice of America/USAGM dla informacji zagranicznych.• Wnioski: na co uważać i co śledzić w 2025 roku.
--------
43:20
--------
43:20
Przestępczość Małych Miast w USA, czyli Południe Bije Rekordy
Przestępczość w USA, małe miasta Południa, statystyki zabójstw: w tym odcinku analizujemy Jackson (Mississippi), Birmingham (Alabama), Pine Bluff (Arkansas), East St. Louis (Illinois) oraz Gallup/Farmington (Nowy Meksyk). Wyjaśniamy, dlaczego wskaźniki przemocy są wyższe w konserwatywnych stanach oraz jak wpływają: bieda, broń palna, słabość instytucji i narkotyki. Omawiamy korupcję po huraganie w Lynn Haven (Floryda) i skalę przemocy domowej w Oklahomie. Pokazujemy też, co działa: zadaniowe wsparcie policji stanowej, programy dla młodzieży („Gloves Not Guns”) i twardsza egzekucja prawa tam, gdzie trzeba. Jasna teza, konkretne przykłady, praktyczne wnioski. Zasubskrybuj, by otrzymywać kolejne odcinki i analizy polityki oraz społeczeństwa USA z perspektywy polskiego słuchacza.
Materiały przygotowane przez dziennikarza urodzonego w Polsce, ale mieszkającego na stałe w Stanach Zjednoczonych. Z dużą dawką krytycyzmu i sceptycyzmu kocham Amerykę. Obalam mity na jej temat, komentuję rzeczywistość, wyjaśniam kontekst kulturowy i tło zdarzeń. Działam zgodnie z maksymą, że prawda rzadko leży tam gdzie byśmy chcieli, nie leży też pośrodku, ale leży tam gdzie leży.
Polska