Prawo do Uczciwego Procesu, czyli Sprawiedliwość w Czasach Strachu
W finałowym odcinku serii o due process zaglądamy tam, gdzie konstytucyjne zasady zderzają się z lękiem, uprzedzeniem i politycznym interesem. Opowiadamy o deportacjach imigrantów bez prawa do obrony, ignorowanych wyrokach Sądu Najwyższego i o tym, jak łatwo władza może ominąć prawo jeśli nikt jej nie powstrzyma. Przyglądamy się sprawie internowania Japońskich Amerykanów podczas II wojny światowej, zatrzymaniom w Guantánamo i najnowszym wyrokom, które potwierdzają: due process dotyczy wszystkich osób w USA, nie tylko obywateli. To opowieść o tym, że prawo do uczciwego procesu nie jest tylko formalnością lecz jest to rzeczywista bariera chroniąca jednostkę przed samowolą władzy. W czasach, gdy ta granica jest coraz częściej testowana, warto zrozumieć, co naprawdę znaczy. Zapraszam wszystkich, którzy chcą zrozumieć Amerykę głębiej i zobaczyć, jak cienka bywa granica między sprawiedliwością a bezprawiem.
--------
25:58
Prawo do Uczciwego Procesu, czyli Batalia o Prywatność i Zasiłki
Kiedy Clarence Gideon napisał swoją apelację na pożółkłym papierze z więziennej celi, domagał się tylko jednego – adwokata, którego nie było go stać. Dostał coś więcej: zmianę prawa dla milionów. Ale to był dopiero początek. W drugiej części naszej opowieści o najbardziej niezrozumianej obietnicy Ameryki przyglądam się tej twarzy due process, która wywołuje największe emocje – twarzy merytorycznej. Co tak naprawdę znaczy „wolność” zapisana w Czternastej Poprawce? Czy rząd ma prawo zabronić używania antykoncepcji? Zawierania małżeństwa? Podjęcia decyzji o własnym ciele? Od Griswold przez Roe, aż po Dobbs i zakaz aborcji, amerykańskie sądy zaczęły interpretować uczciwy proces nie tylko jako reguły gry, ale jako źródło fundamentalnych praw. Dla jednych to triumf wolności. Dla innych to sędziowska samowola. A dla wszystkich pozostałych to pole bitwy o to, jak ma wyglądać społeczeństwo. W tym odcinku opowiadam, jak due process przestało być tylko proceduralną tarczą, a stało się mieczem w walce o prywatność, godność i samostanowienie. I o tym, jak dzisiejszy Sąd Najwyższy próbuje zamknąć ten rozdział.
--------
26:11
Prawo do Uczciwego Procesu, czyli Najbardziej Niezrozumiana Obietnica Ameryki
Co łączy średniowiecznego króla Jana bez Ziemi, wyzwoleńca z czasów wojny secesyjnej i współczesnego imigranta w obliczu deportacji? Dla każdego z nich dwa słowa – due process – oznaczają walkę o godność i sprawiedliwość. Ale jak ta prosta idea, wpisana w Konstytucję USA, stała się jednym z najpotężniejszych i najbardziej wypaczanych narzędzi w amerykańskiej historii? W pierwszej części dwuodcinkowej serii odkryjemy, jak gwarancja „uczciwego procesu” przeszła drogę od Magna Carty do sądowych sal – i dlaczego dziś, choć wszyscy się na nią powołują, niewielu rozumie jej prawdziwą moc.
--------
29:31
Safe and Beautiful, czyli Nowa Wizja Waszyngtonu
Waszyngton D.C. ma być znów „wielki, bezpieczny i piękny” – tak przynajmniej zapowiada Donald Trump. Ale co naprawdę oznacza jego nowy dekret? W tym odcinku przyglądamy się federalnej ofensywie na stolicę USA: zwiększeniu policyjnej obecności, usuwaniu murali i obozowisk bezdomnych, oraz próbom ograniczenia autonomii miasta, które w większości zamieszkują Afroamerykanie i Latynosi. Zastanówmy się jak pod pozorem „porządku” i „estetyki” może kryć się groźna gra polityczna. Ten odcinek to obowiązkowa pozycja dla wszystkich, którzy interesują się prawami obywatelskimi, amerykańską polityką i tym, jak historia wpływa na teraźniejszość. Słuchaj, subskrybuj i dowiedz się, jak wygląda dziś prawdziwa walka o duszę stolicy USA. Wspieraj Amerykę dla Zaawansowanych na BuyMyACoffee.com/amerykadz
--------
48:29
Czarny Rynek Broni, czyli Opowieść o Lekkomyślności
W tym odcinku przeanalizujemy problem niewygodny dla zwolenników nieograniczonego prawa do posiadania broni, na który wielu ludzi nie zwraca uwagi w Stanach Zjednoczonych: kradzieże broni ze sklepów oraz od indywidualnych posiadaczy. Zastanowimy się jak wpływa to na przestępczość i bezpieczeństwo publiczne. Bo co jeśli powiem Wam, że paradoksalnie to właśnie praworządni obywatele przez swoją niefrasobliwość i lekceważenie stają się źródłem zaopatrzenia przestępców w broń palną? Zapraszam do wysłuchania podcastu.
Materiały przygotowane przez dziennikarza urodzonego w Polsce, ale mieszkającego na stałe w Stanach Zjednoczonych. Z dużą dawką krytycyzmu i sceptycyzmu kocham Amerykę. Obalam mity na jej temat, komentuję rzeczywistość, wyjaśniam kontekst kulturowy i tło zdarzeń. Działam zgodnie z maksymą, że prawda rzadko leży tam gdzie byśmy chcieli, nie leży też pośrodku, ale leży tam gdzie leży.
Polska