PodcastySpołeczeństwo i KulturaAmeryka dla Zaawansowanych

Ameryka dla Zaawansowanych

Marcin Firlej
Ameryka dla Zaawansowanych
Najnowszy odcinek

Dostępne odcinki

5 z 52
  • Gdy regulacja AI staje się wyzwaniem dla Kongresu USA, stanów i zasady federalizmu, czyli Ameryka 2025
    Zmiana, która dokonuje się dziś w relacji między państwem a technologią, mówi więcej o władzy niż o innowacji i wiele wyjaśnia z tego, czym jest Ameryka 2025. W centrum tej zmiany znajduje się spór o to, kto ma prawo ustalać zasady gry w epoce algorytmów. Ameryka 2025 nie jest już tylko opowieścią o wyborach czy partyjnych konfliktach. To historia o władzy, która przesuwa się poza Kongres, poza legislatury stanowe i coraz częściej poza kontrolę obywateli. W tym odcinku przyglądamy się, jak Ameryka 2025 staje się laboratorium nowej amerykańskiej polityki, w której regulacja AI i jej celowa deregulacja decydują o tym, kto naprawdę ustala granice odpowiedzialności.Odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adzTo nie jest rozmowa o technologii jako takiej. To rozmowa o państwie. O konstytucji USA czytanej na nowo w kontekście algorytmów, czy Kongres USA stanie na wysokości zadania a Sąd Najwyższy USA będzie potencjalnym arbit­rem sporów, które dopiero się zaczynają. Także o federalizmie, który w Ameryce 2025 przestaje być stabilnym kompromisem, a zaczyna przypominać pole minowe. Biały Dom mówi o innowacji i globalnej konkurencji. Stany mówią o ochronie obywateli przed realnymi szkodami. W tej szczelinie rodzi się nowa forma władzy, cicha, techniczna i trudna do zakwestionowania.Ameryka 2025 pokazuje, że deregulacja AI nie musi być aktem politycznym. Często działa poprzez zaniechanie, przez brak ram, przez przerzucanie odpowiedzialności na sądy lub rynek. W tym odcinku nie streszczamy ustaw ani dekretów. Zadajemy pytania o sztuczną inteligencję, które rzadko padają wprost. Co się dzieje, gdy regulacja AI zostaje zablokowana nie jedną decyzją, lecz serią ruchów Donalda Trumpa. Dlaczego amerykańska polityka coraz częściej reaguje dopiero wtedy, gdy szkody są już faktem. I co oznacza sytuacja, w której obywatele są chronieni w jednych stanach, a w innych pozostają zdani wyłącznie na dobre intencje firm technologicznych.To także opowieść o tym, jak zmienia się amerykańska demokracja. Gdy decyzje o dostępie do pracy, kredytu czy reputacji zapadają w kodzie, pytanie o odpowiedzialność staje się pytaniem ustrojowym. Ameryka 2025 zmusza do refleksji, czy państwo potrafi jeszcze nadążyć za systemami, które samo wypuszcza spod kontroli. Jeśli chcesz zrozumieć, dlaczego spór o sztuczną inteligencję jest dziś jednym z najważniejszych sporów politycznych w USA i dlaczego jego skutki wykraczają daleko poza Dolinę Krzemową, ten odcinek prowadzi dokładnie w to miejsce.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    20:55
  • Prawo do broni w USA a Ameryka 2025, czyli zderzenie tradycyjnych wartości amerykańskiej konstytucji ze współczesnym strachem
    Prawo do broni w USA stało się w Ameryce 2025 jednym z najczulszych punktów w debacie o wolności, odpowiedzialności i granicach państwa. Gdy prawa jednostki ścierają się z rosnącym lękiem społecznym, prawo do broni w USA staje się zwierciadłem w którym odbija się nie tylko konstytucja USA, lecz także stan amerykańskiej polityki i zaufania obywateli do instytucji. W tym odcinku patrzymy jak prawo do broni w USA zmienia codzienne zachowania ludzi, wpływa na sąd najwyższy w USA i uruchamia nowe konflikty w kraju który oficjalnie notuje spadek przemocy w USA, a mimo to żyje w poczuciu kruchej stabilności.Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Ameryka 2025 to kraj który teoretycznie powinien odczuwać ulgę. Statystyki pokazują mniej zabójstw i mniej strzelanin. Jednak pod powierzchnią panuje atmosfera nieufności. Biały Dom wycofuje się z regulacji, Kongres USA umywa ręce, a kolejne stany zaostrzają przepisy lub je rozluźniają, interpretując Drugą Poprawkę jakby każdy z nich pisał własną wersję konstytucji USA. W jednych miejscach obywatel może nosić broń bez pozwolenia. W innych nie może wnieść jej do połowy przestrzeni publicznej. W centrum tej sprzeczności stoi pytanie kto właściwie decyduje o tym jak wygląda amerykańska polityka w kwestii bezpieczeństwa i praw obywatelskich.To opowieść o społeczeństwie które zaczyna szukać ochrony poza instytucjami. O ludziach którzy nigdy nie planowali mieć broni a dziś jadą na strzelnicę po raz pierwszy. O wyborcach którzy zastanawiają się jaki wyrok wyda sąd najwyższy w USA z taką samą uwagą jak śledzą kolejne wybory w USA, bo wiedzą, że jedna decyzja może zmienić ich życie. W wielu miastach strach o bezpieczeństwo realnie napędza zmiany polityczne. Mniejszości etniczne zastanawiają się, czy prawo do broni może być odpowiedzią na rasizm w USA. Demokraci i lewica w USA, tradycyjnie wspierająca regulacje, dziś kupuje broń. Z kolei strach przed mityczną utratą wolności mobilizuje zwolenników szerokiego dostępu do broni, których reprezentują republikanie. W tle widać konflikt między tradycyjną interpretacją Drugiej Poprawki a nową rzeczywistością w której broń staje się narzędziem obrony tożsamości tak samo jak narzędziem obrony fizycznej.W tym odcinku szukamy odpowiedzi na pytanie jak długo ten system wytrzyma takie napięcia. Czy spadek przemocy w USA wystarczy by wyhamować spiralę nieufności. Czy konstytucja USA daje jeszcze wspólny punkt odniesienia dla pięćdziesięciu stanów które coraz bardziej przypominają odrębne światy. I wreszcie: co mówi nam o Ameryce fakt że prawo do broni w USA stało się w 2025 roku nie symbolem dawnej kultury, lecz nowym językiem politycznego sporu. Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    44:03
  • Wojna USA i zatarte granice prawa: Hegseth, Trump i polityka łamania reguł użycia siły militarnej
    Wojna USA z kartelami (oficjalnie) przesuwa granice tego co dopuszczalne szybciej niż opinia publiczna nadąża je zauważać. Gdy Donald Trump przedstawia operacje z Karaibów jako element konfliktu z narkoterrorystami, coraz więcej ekspertów pyta, czy ta rzekoma wojna USA nie została skonstruowana po to, by ominąć podstawowe normy prawa międzynarodowego. W tym odcinku schodzimy w sam środek sporu, który łączy politykę w USA, geopolityczne napięcia, pytania o moralne granice użycia siły i potencjalne zbrodnie wojenne USA. Ameryka 2025 zderza się tu z pytaniem, czy Biały Dom, Departament Wojny USA i Pentagon mogą samodzielnie definiować ramy konfliktu, podczas gdy społeczeństwo amerykańskie dostaje tylko gotowy komunikat o bezpieczeństwie narodowym. To pytanie stawia dziś także Kongres USA, w tym tak samo demokraci jak i republikanie.Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adzPrzyglądamy się temu, jak Pentagon tłumaczy drugi atak na rozbitków, dlaczego opinia publiczna w USA reaguje inaczej niż eksperci prawa wojny i dlaczego wybory w USA wpływają dziś bezpośrednio na sposób, w jaki definiuje się wroga. To opowieść o tym, jak media w USA (w tym przypadku Washington Post) budują narracje wokół bezpieczeństwa, dlaczego kultura USA jest pełna mitów o sile i determinacji oraz jak polityka amerykańska wykorzystuje rosnący strach przed przemytem i przestępczością.Ale to także historia o tym, gdzie kończy się operacja antykartelowa, a zaczyna wojna USA prowadzona poza tradycyjnymi ramami prawa. Czy można mówić o legalnym działaniu, jeśli tożsamość ofiar nie została ustalona, a kluczowe nagrania z dronów pozostają tajne? Dlaczego w Kongresie USA dojrzewa ponadpartyjna frustracja i czemu prawnicy wojskowi są coraz bardziej otwarci w ocenie, że zabicie osób hors de combat może zostać uznane za naruszenie prawa wojny?W odcinku analizujemy też szerszy kontekst geopolityczny: presję wobec Wenezueli i strategię, w której potęga USA ma być równie ważna jak jej prawo do działania jednostronnego. To moment, który może zmienić globalne normy: jeśli najpotężniejsze państwo świata redefiniuje, kim jest przeciwnik, to kto będzie chroniony jutro? I jaką cenę zapłacą instytucje, które od dziesięcioleci broniły zasad humanitarnych? Bez wątpliwości na naszych oczach tworzy się nowa historia USA.Jeśli chcesz zrozumieć, gdzie znajduje się cienka linia między bezpieczeństwem a nadużyciem władzy, dlaczego ta sprawa jest testem dla całego systemu prawa i jak analizy polityczne USA wyjaśniają dynamikę tej operacji posłuchaj tego odcinka do końca. To klucz do zrozumienia, jak Biały Dom buduje nową logikę konfliktu i dlaczego jej konsekwencje sięgną daleko poza jedną łódź na Karaibach.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków z serii „Ameryka dla Zaawansowanych”. W każdym z nich analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    17:51
  • USA Rosja: jak rywalizacja dwóch mocarstw z zimnej wojny przeszła w epokę relacji Trump Putin
    Kiedy mówimy o relacjach USA Rosja, najczęściej widzimy memy, strach, legendy i polityczne fantazje. Ale prawda jest dużo ciekawsza i... znacznie bardziej niepokojąca. W dzisiejszym odcinku wchodzimy głębiej niż większość komentarzy medialnych, bo relacje USA Rosja nie są już zimną wojną ani grą o prestiż. To konflikt oparty na pamięci, obsesjach, emocjach i ambicjach, które przenikają polityka w USA, kształtują potęga USA i odbijają się echem na całym świecie. Jeśli zastanawiacie się, dlaczego ta relacja wciąż dyktuje rytm globalnych napięć, to jest właśnie ten moment, w którym warto założyć słuchawki.Jeśli chcesz wesprzeć projekt odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Ten odcinek to nie historia USA z suchej perspektywy podręczników. To opowieść o tym, jak supermocarstwa przestają myśleć racjonalnie i zaczynają działać tak, jakby każde ustępstwo było upokorzeniem. O tym, jak media w USA tworzą równoległe narracje, w których Putin jest raz szachistą, raz gangsterem, a raz nudnym biurokratą z KGB. O tym, jak Trump wchodzi na scenę i nagle relacja Trump Putin staje się nie dyplomacją, lecz polityczną psychodramą : fascynacją, lękiem, kalkulacją i całkiem realnymi konsekwencjami dla sojuszy, Ukrainy i całego Zachodu.Zbieram tu wszystkie elementy układanki: historia USA, dawny resentyment Moskwy, wojny informacyjne, cyberataki, geopolityczne przesunięcia i zderzenie dwóch wizji świata. A jednocześnie zadaję kluczowe pytanie: jakim cudem po 80 latach od zakończenia II wojny światowej relacja USA Rosja nadal decyduje o bezpieczeństwie Europy, przyszłości NATO i tym, czy globalny porządek przetrwa rok 2025?Ten odcinek nie jest o chronologii wydarzeń. Jest o mechanizmie. O logice konfliktu, która działa niezależnie od tego, kto zajmuje Biały Dom, w czyich rękach Kongres USA, czy rządzą republikanie czy demokraci i od tego, czy Kreml udaje partnera, czy wroga. I jest o tym, dlaczego w tej układance emocje potrafią być równie ważne jak rakiety.Jeśli chcecie zobaczyć, co naprawdę znajduje się pod powierzchnią relacji dwóch największych antagonistów Zachodu - koniecznie posłuchajcie. Ta część serii jest kluczem do zrozumienia reszty.Jeśli chcesz lepiej zrozumieć współczesną Amerykę i jej społeczeństwo, zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Dziękuję za słuchanie!Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    1:00:49
  • Mit upadku DEI staje się wiralową opowieścią o Ameryce, czyli amerykańskie wojny kulturowe przenoszą się do Polski
    Wojny kulturowe stały się dziś jednym z najpotężniejszych narzędzi narracyjnych w debacie o Ameryce i jednym z najłatwiejszych sposobów na generowanie emocji, strachu i prostych odpowiedzi. Kanał "Nie wiem, ale się dowiem!" stawia tezę, że „Amerykanie są zmęczeni DEI” i że USA rzekomo odchodzą od polityki równościowej. W rzeczywistości ta opowieść niewiele mówi o Ameryce, a bardzo dużo o tym, jak wojny kulturowe działają w internecie, gdzie uproszczenia zastępują fakty. Bo "DEI's not dead".Jeśli chcesz wesprzeć projekt lub dołączyć do społeczności, odwiedź mój profil na Patronite: patronite.pl/adz Dziękuję za słuchanie!Nadszedł czas aby spojrzeć jak twórcy internetowi interpretują rzeczywistość USA, ignorując podstawowy fakt: Stany Zjednoczone nie są jednolitym systemem. Rząd federalny to jedno, pięćdziesiąt stanów to drugie, tysiące uniwersytetów - trzecie, a sektor prywatny, działa według zupełnie innych zasad. W tej mozaice nawet Biały Dom i zasiadający w nim Donald Trump, nie mogą wszystkiego, bo społeczeństwo USA funkcjonuje inaczej niż polityczne slogany i sprowadzające je do memów narracje. Gdy ktoś opowiada, że „DEI upadło”, mówi więcej o własnej potrzebie prostego świata niż o rzeczywistości. W praktyce firmy i uczelnie przestają używać słowa DEI, ale nadal finansują te same działania pod innymi nazwami — bo to nie moda, tylko część standardów rynku pracy i edukacji.W odcinku obalam kolejne uproszczenia: mit o postmodernistycznym spisku, mit o „zmęczeniu społecznym”, mit o rzekomym odwrocie korporacji oraz mit o moralnej panice, którą niby wywołały gender studies. Podczas gdy amerykańskie media prowadzą wewnętrzną debatę na temat języka, kosztów i skuteczności DEI w USA, polskie portale i influencerzy przerabiają to na sensacyjne nagłówki i szybkie wnioski. Polityka w USA zmienia się w zależności od tego, kto akurat rządzi, ale wartości i struktury nie poddają się tak łatwo dekretom prezydenckim.Prawda o Ameryce ginie w szumie informacyjnym, amerykański mit miesza się z wyobrażeniami o progresywizmie i konserwatyzmie, i jak te emocjonalne projekcje zaczynają żyć własnym życiem w Polsce. DEI staje się w tej narracji symbolem „lewackiego chaosu”, choć w rzeczywistości jest administrowaną procedurą: audyty płacowe, dostępność architektoniczna, zasady rekrutacji, wsparcie studentów pierwszego pokolenia. Mało emocjonalne? Pewnie tak. Ale w wojny kulturowe mało emocjonalne rzeczy nie mają szans. W tle tych uproszczeń pobrzmiewa także to, jak, republikanie, demokraci, a obecnie Donald Trump i polityka amerykańska jako całość od lat wykorzystują spory o tożsamość jako paliwo dla własnych narracji.Jak doszło do zwrotu na lewo naukowców w USA, dlaczego w Ameryce 2025 to właśnie tożsamość stała się osią konfliktu i jak to możliwe, że wideo na YouTube buduje fałszywy obraz całego kraju? Dlaczego kultura USA, media w USA, historia USA i realne dane zupełnie nie pasują do viralowych narracji? Posłuchajcie. Tu dostajecie opowieść nie o strachu, tylko o faktach. Jeśli chcecie zrozumieć, jak naprawdę wygląda kultura USA, dlaczego DEI wciąż istnieje tam, gdzie ma sens, i skąd biorą się polskie wyobrażenia o Ameryce, to jest odcinek, którego potrzebujecie.Zapraszam do śledzenia kolejnych odcinków „Ameryki dla Zaawansowanych”. W każdym tygodniu analizuję zjawiska, które kształtują politykę w USA, kulturę USA i historię USA, łącząc dane, źródła i kontekst. Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
    --------  
    21:24

Więcej Społeczeństwo i Kultura podcastów

O Ameryka dla Zaawansowanych

Ameryka dla Zaawansowanych to podcast o Stanach Zjednoczonych, o polityce, historii i społeczeństwie tego kraju. Każdy odcinek wyjaśnia, jak działa amerykańska demokracja: od Konstytucji i Sądu Najwyższego po obywatelstwo, migrację i prawa człowieka. Marcin Firlej, dziennikarz i amerykanista mieszkający w USA, analizuje wydarzenia z Waszyngtonu, przyglądając się korzeniom współczesnych sporów – od Trumpa i „culture wars” po idee równości, wolności i tożsamości. To audycja dla tych, którzy chcą zrozumieć Amerykę bez mitów, w kontekście historycznym, politycznym i kulturowym. Słuchaj, jeśli interesują Cię: USA, amerykańska polityka, historia Stanów Zjednoczonych, społeczeństwo, prawa obywatelskie, konstytucja, Trump, demokracja i równość. Hosted on Ausha. See ausha.co/privacy-policy for more information.
Strona internetowa podcastu

Słuchaj Ameryka dla Zaawansowanych, Podkast amerykański i wielu innych podcastów z całego świata dzięki aplikacji radio.pl

Uzyskaj bezpłatną aplikację radio.pl

  • Stacje i podcasty do zakładek
  • Strumieniuj przez Wi-Fi lub Bluetooth
  • Obsługuje Carplay & Android Auto
  • Jeszcze więcej funkcjonalności
Media spoecznościowe
v8.1.4 | © 2007-2025 radio.de GmbH
Generated: 12/16/2025 - 8:03:55 PM