Kultura Liberalna

Hannah Arendt pisała o kłamstwach systemowych, dezinformacji i ich roli w niszczeniu wspólnoty. Można za myślą filozofki stwierdzić, że populizm to tworzenie alternatywnej narracji, a grupy podatne na autorytarne ruchy tworzą najczęściej ludzie samotni, wyalienowani, pozbawieni poczucia sprawczości, u których wzrasta poczucie lęku. W populizmie widzimy wyraźnie to, przed czym Arendt przestrzegała: zastąpienie debaty spektaklem. Podcast jest zapisem dyskusji, która odbyła się w Instytucie Goethego w Krakowie 11 grudnia 2025 roku pt. "Kryzys liberalnej demokracji oczami Hannah Arendt" z udziałem Jana Tokarskiego i Grzegorza Jankowicza, którą moderowała Paulina Frankiewicz.Projekt współfinansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Hannah Arendt w swojej najlepiej znanej książce "Korzenie totalitaryzmu" pisze nie tylko o nazizmie i stalinizmie, ale przygląda się mechanizmom, które powodują, że totalitaryzm może w ogóle powstać.Pokazuje także, jak kłamstwo polityczne może zdominować przestrzeń publiczną, niszcząc zdolność do odróżnienia prawdy od fikcji. W dobie dezinformacji, polaryzacji i mediów społecznościowych jej diagnozy nabierają nowego znaczenia.O tym Sylwia Góra – szefowa działu literackiego – rozmawia z Tomaszem Terlikowskim - doktorem filozofii, publicystą, tłumaczem, pisarzem, dziennikarzem RMF FM, autorem wielu książek, m.in.: „Tylko prawda nas wyzwoli”, „Kościół (dla) zagubionych”, „Franciszek Blachnicki. Ksiądz, który zmienił Polskę”, „Koniec Kościoła, jaki znacie”, „Czy konserwatyzm ma przyszłość? Koniec Europy, jaką znamy” oraz razem z Karoliną Wigurą: „Polka ateistka kontra Polak katolik. Jedenaście sporów światopoglądowych” wydanych przez Kulturę Liberalną. Partnerem podcastu jest Instytut Goethego w Krakowie.Projekt współfinansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Gośćmi odcinka są dr Patryk Kugiel główny analityk w programie Azja-Pacyfik w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, autor książki „India's Soft Power: A New Foreign Policy Strategy” oraz dr Jakub Benedyczak analityk do spraw Rosji w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych oraz autor książki „Odział chorych na Rosję”. W rozmowie analizujemy ewolucję relacji między Indiami a Rosją oraz wpływy polityki Trumpa na sojuszników USA. Poruszamy temat możliwych scenariuszy dalszej integracji europejskiej w kontekście obronności oraz zwiększenia zaangażowania krajów zachodnich w stosunki z Indiami. 

Arendt nigdy nie określała się mianem feministki, a jednak jej myśl od dekad inspiruje badaczki i badaczy zajmujących się problematyką płci, wolności i władzy. Czy Arendt można zatem nazwać feministką mimo tego, że sama nigdy tego nie zrobiła?Wiele jej koncepcji – choćby tych dotyczących działania czy wspólnoty – odczytywane jest dziś z perspektywy feministycznej. Czy to nieuprawniona reinterpretacja czy raczej odkrycie nowych znaczeń jej myśli?Podcast jest zapisem dyskusji, która odbyła się w Instytucie Goethego w Krakowie 27 listopada 2025 roku pt. "Czy Hannah Arendt była feministką?" z udziałem Heleny Jędrzejczak oraz Renaty Kopyto, którą poprowadziła Sylwia Góra.Projekt jest finansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

4 grudnia minęło dokładnie 50 lat od śmierci Hannah Arendt. Czy autorka przełomowych książek takich jak „Korzenie totalitaryzmu” i „Eichmann w Jerozolimie”, pomaga nam zrozumieć współczesność? Czy pojęcia, które wprowadziła lub zrewidowała Arendt, jak: totalitaryzm, kondycja ludzka, „banalności zła” tłumaczą nam dzisiejszy świat i zjawiska społeczne oraz polityczne, które obserwujemy?O tym Sylwia Góra – szefowa działu literackiego – rozmawia z Agatą Bielik-Robson – filozofką, profesor katedry Studiów Żydowskich na Uniwersytecie w Nottingham, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN; autorką wielu książek, m.in. Na drugim brzegu nihilizmu: filozofia współczesna w poszukiwaniu podmiotu, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Duch powierzchni: rewizja romantyczna i filozofia, Na pustyni. Kryptoteologie późnej nowoczesności, Widma Derridy.Partnerem podcastu jest Instytut Goethego w Krakowie.Projekt współfinansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.