To odcinek lekko wakacyjny, pachnący jeziorami i trzcinami. W rozmowie z socjolingwistą i badaczem mazurskiej tożsamości prof. Piotrem Szatkowskim odkrywamy, czym jest mazurskość jako doświadczenie graniczne: między Niemcami a Polską, między „jo” a „tak”. Opowiadamy o słowach, które zarastają jak stare cmentarze, i o tych, które odzyskują życie w dziecięcych recytacjach, przekładach „Małego Księcia” czy mazurskich wersjach piosenek Adele. A w tle tej rozmowy pobrzmiewają bałtyckie echa jeszcze jednego wymarłego języka: pruskiego. Zapraszam do słuchania. Korzystam z fragmentu nagrania: https://www.youtube.com/watch?v=-h4mL-in-I8&t=120s
--------
39:50
Co ty powiesz? Mój mózg już to wie!
Zapraszam na odcinek o sztuce przewidywania, czyli predykcji. To genialna funkcja naszego mózgu skracająca drogę do sensu. Dzięki niej rozumiemy zdania, zanim się skończą, kończymy cudze myśli, śmiejemy się z półsłówek i łapiemy memy, które nie mają żadnego sensu… o ile nie zna się kontekstu. Gościem odcinka jest psycholog prof. Jakub Szewczyk zajmujący się jezykiem, który wytłumaczy, dlaczego rozumienie słów to wcale nie takie szybkie hop-siup – to całe pół sekundy kombinowania i przeszukiwania pamięci, Opowie też o tym, że uczenie się to w gruncie rzeczy próba minimalizowania własnych pomyłek, i że bez zgadywania nie byłoby ani żartów, ani ironii, ani czytania nieczytelnych wypracowań. No i dowiecie się, co mają z tym wspólnego farmaceuci, copywriterzy i… układ półek w supermarkecie. Zapraszam do słuchania!
--------
52:51
Łemkowski. Język wysiedlony
Chciałabym dziś was zaprosić w językową podróż przez kulturę Łemków. Kim są? Dziś w Polsce największe ich skupiska znajdują się w Małopolsce, na Dolnym Śląsku, Warmii i Pomorzu Zachodnim.Znaleźli się tam wskutek przymusowych przesiedleń po II wojnie światowej. Historycznie zamieszkiwali tereny Beskidu Niskiego i część Beskidu Sądeckiego, obszar zwany Łemkowyną. To naród podzielony między Polskę, Ukrainę, Słowację, Czechy, Węgry, Rumunię i Bałkany.Ich nazwa początkowo była przezwiskiem: pochodzi prawdopodobnie od charakterystycznego dla ich języka słowa „łem” (co znaczy „tylko”, „lecz”). Jak brzmi ich język? Ile osób nim jeszcze mówi? Zapraszam do słuchania.
--------
41:58
Czy język musi mieć płeć?
Czy język może sprawiać, że czujemy się bezpiecznie albo, że czujemy się pomijani? W tym odcinku z moim gościem, językoznawcą, aktywistą kolektywu Rada Języka Neutralnego, Szymonem Miśkiem przyglądamy się temu, jak język włącza – albo wyklucza – i co można zrobić, żeby mówić uważniej.I czy taki język jak polski - sztywno przywiązany do płci i rodzaju - można odrobinę poluzować. No i czy przez to coś się w języku zepsuje?
--------
39:03
Wszystkie twarze języka. Jak język, którym mówimy, zmienia naszą osobowość
Mówisz w wielu językach? Zastanów się, kim naprawdę jesteś. Różne języki zmieniają nasze wspomnienia, oddziałują na zasady moralne, a nawet osobowość, skłaniają do bardziej ryzykownych zachowań i emocjonalnych decyzji. Bo język to niezwykle potężna narzędzie.W tym odcinku podkastu rozmawiam o tym ze znaną badaczką wielojęzyczności prof. Vioricą Marian. Rozmowa odbyła się po angielsku, ale dzięki pomocy mojej koleżanki, radiowej dziennikarki Agnieszki Ciecierskiej, możecie posłuchać jej w tłumaczeniu.Bardzo dziękuję, Agnieszko! A Was zapraszam do słuchania!
Nie ma nic ciekawszego niż język: mówimy w nim, myślimy, opisujemy świat. Jak funkcjonuje w naszym umyśle? Jak nas kształtuje? Co robi w naszej głowie? Jeśli Cię interesuje, trafiłeś w dobre miejsce!
Polska