Akcja Reinhardt. Cel: świętokrzyskie - odc. 52: Czy świat ukarał sprawców
Gdy Niemcy zaczęli ścigać sprawców zbrodni, nie żyła już jedna trzecia członków niemieckiej załogi obozów zagłady. Część żyła spokojnie pod zmienionymi nazwiskami i nigdy nie udało się ustalić miejsca ich pobytu. Czy świat zdołał ukarać sprawców wymordowania narodu żydowskiego? Czy chciał ich ukarać?
--------
15:19
--------
15:19
Akcja Reinhardt. Cel: świętokrzyskie - odc. 51: Straszne słowo Treblinka
W miastach i miasteczkach regionu świętokrzyskiego eksterminacja ludności żydowskiej rozpoczęła w sierpniu 1942 r. Została ona przeprowadzona według scenariuszy sprawdzonych już wcześniej w innych dystryktach Generalnego Gubernatorstwa. Do mieszkańców gett docierały informacje o tym, że ludzi wysiedla się nie do pracy, ale do obozów śmierci. Wieści przekazywali często ci, którym udało się uciec z transportów lub obozów. Często nie dawano im wiary. Jednak okazało się, że były prawdziwe.
--------
15:22
--------
15:22
Akcja Reinhardt. Cel: świętokrzyskie - odc. 50: Dwa niezwykłe wspomnienia
Czytam o zagładzie w Stopnicy. Z kart książki wyłania się obraz ludzi... Józef Bajnwol, gdy wybuchła wojna miał czternaście lat. Do Stopnicy trafił z rodzicami z Łodzi. Stąd zabrano go do pracy do Skarżyska. Cudem przeżył. Po latach napisał książkę. Dał jej tytuł "Wielki mrok".
--------
14:50
--------
14:50
Akcja Reinhardt. Cel: świętokrzyskie - odc. 49: Wszystkich wypędzono z miasta
Historia nigdy nie była dla Stopnicy łaskawa. Miasto miewało lata rozkwitu i upadku, ale II wojna światowa obeszła się z nim okrutnie. W wyniku działań wojennych w 1944 r. Stopnica uległa całkowitemu zniszczeniu. Po bombardowaniach i ostrzale, w mieście nie ocalał ani jeden dom. Przed wybuchem wojny żyło tu około 2.600 Żydów. Stanowili dwie trzecie mieszkańców. Z pamiętnika Bogumiła Hetnarskiego:Był to 5 listopada 1942 r. Rano obudziła nas palba karabinowa, dochodziła z północno-zachodniej części miasta. Nie mieliśmy wątpliwości, że zaczyna się operacja wysiedleniowa. Około godziny 7-8 w mieszkaniach zajmowanych przez Żydów zaczął się gwałtowny ruch, szuranie wielu stóp. Wkrótce dały się słyszeć gardłowe wrzaski niemieckie „raus, raus!” i strzały na rynku, i w bocznych ulicach. Krzyki oprawców mieszały się z nawoływaniem szczutych ludzi. Byliśmy jak odrętwiali.
--------
14:51
--------
14:51
Akcja Reinhardt. Cel: świętokrzyskie - odc. 48: Niektórzy uciekli z bronią
Niemcy wkroczyli do Wiślicy 8 września 1939 r., a w maju 1941 r. w Wiślicy utworzono getto. Zlikwidowano je w październiku 1942 roku. Wtedy Żydów z Wiślicy pognano marszem do Pińczowa, skąd następnego dnia popędzono szosą do Jędrzejowa, a następnie wywieziono do obozu zagłady w Treblince.
Przed wojną w Kielcach prawie co trzeci mieszkaniec miasta był Żydem. W tych samych domach mieszkały rodziny i polskie i żydowskie. Jednak już w listopadzie 1939 roku Żydów wysiedlono z najlepszych domów w centrum miasta, gdzie utworzono dzielnicę niemiecką. Potem Niemcy zaczęli przejmować żydowskie majątki. 31 marca 1941 roku wyszło rozporządzenie o utworzeniu „żydowskiej dzielnicy na terenie miasta Kielc”. Getto powstało w najuboższej dzielnicy, gdzie większość domów nie miała wody i kanalizacji. Wtedy nikt jeszcze nie wiedział, że zamknięcie Żydów w gettach, głodzenie ich, zmuszanie do morderczej pracy, bicie i okrucieństwo, karanie śmiercią za najdrobniejsze przewinienia - to tylko etap przejściowy w realizacji okrutnego planu Niemców… Był to wstęp do akcji „Reinhardt”.[podcast archiwalny - nie będzie kolejnych odcinków]
Polska