Uratować porwanego przez Fae - ballady o Tamlinie - ballady J. Childa (XVIII wiek)
Opowieść o Tam Linie - młodzieńcu porwanym przez Królową Elfów i zmuszonym do służby na jej dworze, a potem cudownym ocaleniu przez młodą szlachciankę zawiera w sobie wszystko: magię, transformację, miłość, plan złożenia człowieka w ofierze, konsekwencje pozamałżeńskiej ciąży i odwagę przeciwstawienia się przeszkodom.Na prelekcji zmierzymy się z... szesnastoma wersjami ballady, które od drugiej połowy osiemnastego wieku do drugiej dekady dziewiętnastego zebrał wybitny badacz folkloru, Francis James Child
--------
1:03:21
--------
1:03:21
Święty Andrzej Apostoł osobiście masakruje Słowian i bierze ich w niewolę - Konstanty VII (X wiek)
"O zarządzaniu cesarstwem" - traktat spisujący ważne sprawy dla edukacji następcy bizantyńskiego tronu zawiera mnóstwo informacji o ludach z którymi w Konstantynopolu musiano wchodzić w interakcję. Jest to podstawowe, chociaż problematyczne źródło do X wieku, przybliżające nam to, co nad Bosforem wiedziano o Chazarach, Węgrach czy... Słowianach. Ci ostatni osiedlili się nawet w Grecji i stanowili bardzo uciążliwą grupę ludności. W krótkim odcinku zajmujemy się legendą w której święty Andrzej Apostoł osobiście rozgromił słowiańskie wojska oblegające miasto Petras i w nagrodę otrzymał jego ludność jako poddaną władzy jego świątyni.
--------
14:58
--------
14:58
Perykles o tym, że demokracja jest tak fajna, że dobrze i za nią umrzeć - Tukidydes IV w. p. n. e.
Mowa pogrzebowa Peryklesa jest jedną z najstarszych zachowanych w kulturze europejskiej, a może i najstarsza. Demokratyczne Ateny żegnały pierwszych poległych w wojnie peloponeskiej, a ich pierwszy obywatel uświetnił to wydarzenie okolicznościowym przemówieniem. Byłaby ona kontrowersyjna również dzisiaj - Perykles wprost mówi o tym, że dawne czasy nijak się mają do chwały współczesnych mu ludzi, a śmierci za ojczyznę nie towarzyszy żadna nagroda nadprzyrodzona czy przykaz religijny. Nie, Ateńczycy powinni chcieć umierać za państwo, ponieważ państwo przestrzega zawartej z nimi umowy społecznej.
--------
51:29
--------
51:29
Niemiec mądrzy się o duchach i religii Słowian - Tiethmar z Merseburga XI wiek
Tiethmar z Merseburga, prawdopodobnie najbardziej bucowaty średniowieczny kronikarz, poucza na temat nawiedzenia duchów. Nawiedzanie kościołów przez mieszkańców zaświatów będzie przez wieki frapowało kolejne pokolenia ludzi Kościoła, aż w końcu wykrystalizuje się wiara w Czyściec. Tiethmar przytacza kilka sobie współczesnych opowieści o duchach, wbrew faktom twierdzi, że już w czasach Mojżesza można było spożywać krew zwierząt zgodnie z przykazaniami Bożymi, a poza tym twierdzi, że... Słowianie nie wierzą w życie pozagrobowe. W ramach serii "Poczytaj mi Wieko" zajmujemy się tekstem nad którego interpretacją pochylały się pokolenia badaczy. Przyjrzymy się również wiarygodności kronikarza, który Słowian, a szczególnie Bolesława Chrobrego, nienawidził z prawdziwą pasją.
--------
32:44
--------
32:44
Krwawa zemsta pierwszej ruskiej świętej - Powieść minionych lat (XII wiek)
Święta Olga Kijowska jest jedną z trzech - obok krakowskiej Wandy i czeskiej Libuszy - pogańskich władczyń, które opisują nam najstarsze słowiańskie kroniki. W przeciwieństwie do swoich towarzyszek, na pewno istniała naprawdę, a w jej dziejach przedstawia się surowość i bezwzględność życia w Europie Wschodniej w połowie X wieku.W podcaście zajmujemy się fragmentem ruskiej "Opowieści minionych lat", współczesnej mniej więcej czeskiej kronice Kosmasa i polskiej Galla Anonima. Pomsta na mordercach męża, zabezpieczenie praw syna, nawrócenie na chrześcijaństwo i fiasko chrystianizacji Rusi to kanwa opowieści o niezwykłej kobiecie, która wymykała się schematom dziejopisów.
Polska