Kodeks Kras #1: Niezwykłe losy odnalezionego rękopisu
Zwany bywa najważniejszym zabytkiem polskiej kultury muzycznej z okresu przed Fryderykiem Chopinem. Mowa o XV-wiecznym rękopisie, znanym badaczom jako Kras 52 – najcenniejszym rodzimym źródle muzyki polifonicznej. Teraz manuskrypt zyskuje nowe życie, a to za sprawą wydania wykonawczego z komentarzem krytycznym, opracowanego przez Agnieszkę Budzińską-Bennett oraz Marca Lewona, wybitnych badaczy i wykonawców muzyki dawnej związanych ze Schola Cantorum Basiliensis. Edycja, przygotowana we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, ukaże się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W czteroodcinkowej mini-serii podcastów „Kodeks Kras” będziemy rozmawiać m.in. o pracach nad wydaniem, kwestiach wykonawczych oraz współczesnych impresjach i reinterpretacjach piętnastowiecznego repertuaru.
W pierwszym odcinku przyjrzymy się bliżej samemu rękopisowi i jego losom. Dawniej należał do zbiorów Biblioteki Ordynacji Krasińskich; w czasie II wojny światowej, po wznieconym przez hitlerowskiego okupanta pożarze, uznano go za zniszczony. W jaki sposób manuskrypt wrócił do Polski i co wspólnego miał z tym Karol Estreicher? Czy dziś każdy może go zobaczyć na własne oczy? Tego dowiecie się, słuchając naszego podcastu.
Gościnie odcinka:
Agnieszka Budzińska-Bennett – wokalistka, harfistka, doktor muzykologii. Ma na swoim koncie 45 nagrań płytowych, w tym 17 wielokrotnie nagradzanych albumów założonego przez nią ensemble Peregrina z muzyką IX-XV wieku (m. in. ECHO-KLASSIK 2009, International Classical Music Awards 2019). Od lat związana ze Schola Cantorum Basiliensis w Szwajcarii, gdzie pracowała jako badaczka muzyki XII wieku oraz wykładała historię muzyki. Prowadzi kursy mistrzowskie w całej Europie oraz USA. Autorka artykułów i książek o muzyce dawnej. Dwukrotnie nominowana do Paszportów Polityki za przywracanie do życia koncertowego zapomnianych repertuarów średniowiecznych. Niestrudzona promotorka polskiej kultury muzycznej na całym świecie – do jej najwiejszych osiągnięć na tym polu należy kompletne nagranie psalmów Mikołaja Gomółki z Chórem Polskiego Radia (10 albumów), rejestracja wszystkich dzieł Wacława z Szamotuł i Jana Branta, kompletne nagranie i nowa edycja Kodeksu Krasińskich (PWM 2025).
Sonia Wronkowska – z wykształcenia muzykolożka, z zawodu bibliotekarka w Zakładzie Zbiorów Muzycznych Biblioteki Narodowej. Autorka edycji muzycznych, artykułów naukowych i popularyzatorskich. Jej zainteresowania skupiają się wokół historii kultury muzycznej, źródłoznawstwa oraz modelowania danych w cyfrowej humanistyce. Jest zaangażowana w prace merytoryczne, organizacyjne i strategiczne Międzynarodowego Katalogu Źródeł Muzycznych RISM (Répertoire International des Sources Musicales). Uczy cyfrowej muzykologii w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Czym jest Kras 52?
(03:17) Mały wielki rękopis
(07:44) Z kolekcji Świdzińskiego do Biblioteki Ordynacji Krasińskich
(11:34) Nie tylko muzyka
(13:30) Bezcenny zabytek
(17:03) Pierwsze badania i wojenna zawierucha
(21:36) Podpalona biblioteka, utracone zbiory
(24:41) Odzyskany skarb
(26:02) Niefrasobliwość skryby
(27:55) Na kliknięcie myszki
Rękopis Kras 52 w zasobach Cyfrowej Biblioteki Polona: https://polona.pl/item-view/092b2a63-6f85-4c20-8745-4c6b67179406?page=0
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W podcaście wykorzystano fragment utworu Wincentego z Kielczy „Leta mundus” z albumu ‘The Krasiński Codex’ (Ensemble Dragma, Ensemble Peregrina, Agnieszka Budzińska-Bennett, Raumklang 2024). Nagranie zostało udostępnione dzięki uprzejmości Instytutu Adama Mickiewicza.
Polska